Overzicht verspreiding wolven
Luchtfoto van Leersumse veld. Fotograaf: Marielle van Uitert.
Wolvenmonitoring 16 oktober 2024 - 28 februari 2025
Onderstaande kaart laat zien in welke gebieden in de periode van 16 oktober 2024 tot en met 28 februari 2025 met zekerheid wolven langdurig aanwezig waren in Nederland. Via DNA-analyses zijn in een aantal gevallen de individuele wolven achterhaald. Die wolven zijn in de kaart met kleur aangegeven. In enkele gevallen was buiten de gerapporteerde periode informatie over een individu beschikbaar, deze informatie is ook weergegeven op de kaart.
Klik op de iconen voor meer informatie over de betreffende wolven. De kaart kan worden ingezoomd. Onder de kaart staat de betekenis van de iconen.
In de tabel staat een overzicht van de in Nederland gevestigde wolven. Er wordt aangegeven of deze wolven de afgelopen periode zijn aangetoond met DNA. Daarnaast biedt de tabel een overzicht van de nakomelingen die de afgelopen periode genetisch zijn aangetoond. In dit overzicht staan ook de wolven die de afgelopen periode door Nederland trokken en zijn aangetoond op basis van DNA-analyses.
Toelichting en leeswijzer kaart
Op de kaart 'Wolvenmonitoring' zijn drie typen iconen aangegeven: een gekleurd gebied met wolf, een grijze wolf, een auto en een doorgestreepte pootafdruk.
De gekleurde gebieden met wolf-icoon laten zien waar wolven gevestigd zijn volgens de criteria uit het Interprovinciaal Wolvenplan. Ook duiden deze gebieden aan waar zich een wolvenpaar heeft gevormd en waar in de afgelopen periode DNA-sporen van wolven zijn aangetroffen. De volgende gevestigde wolven zijn in de periode van medio oktober 2024 tot eind februari 2025 via DNA vastgesteld:
- GW2397m in de Drents-Friese regio;
- GW3011f en GW3250m in Midden-Drenthe;
- GW998f op de Noord-Veluwe;
- GW2666f en GW1428m op de Noordoost-Veluwe;
- GW2668f en GW2664m op de Noordwest-Veluwe;
- GW2540f en GW3238m op de Midden-Veluwe;
- GW2363f op de Zuidoost-Veluwe;
- GW2435m op de Zuidwest-Veluwe;
- GW3816f in het noordelijk deel van de Gelderse Vallei;
- GW4076f en GW3237m op de Utrechtse Heuvelrug.
Verder is in het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant ook deze periode het DNA aangetoond van GW3449f. Het territorium van deze wolvin bevindt zich voornamelijk in Vlaanderen maar overschrijdt de grens met Nederland.
Zwervende wolven zijn op de kaart aangegeven met een grijze wolf-icoon. Deze wolven hebben nog geen vast leefgebied gevonden en/of er is nog niet via DNA aangetoond dat deze wolven langer dan zes maanden in Nederland zijn. Het betreffen de zwervende wolven GW2592m, GW3541m, GW3661m (†), GW3691f, GW3692m, GW3833m, GW3874m, GW4008m (†), GW4240m, GW4242m, GW4243f, GW4318m, GW4401f (†), GW4501m, GW4602m, GW4607m, GW4611m (†), GW4680f, GW4684f, GW4686f, GW4687m en GW4696f. Voor zwervende wolven die langere afstanden hebben afgelegd, is op de kaart een stippellijn getrokken tussen de eerste en de laatste locatie waar de wolf via DNA is vastgesteld. Ook zijn eventuele tussenliggende plekken aangegeven waar het dier via DNA is vastgesteld. Het gaat om de wolf GW3689m en wolvin GW3691f. Daarbij moet nadrukkelijk worden opgemerkt dat de lijn op de kaart níét de werkelijke route aangeeft die de wolf heeft afgelegd.
Een auto-icoon geeft aan waar een wolf is omgekomen in het verkeer. In de afgelopen periode zijn in Nederland dertien wolven in het verkeer omgekomen: GW3661m, GW4008m, GW4401f, GW4412m, GW4477m, GW4608f, GW4610m, GW4611m, GW4612m, GW4613m, GW4614f, GW4703f, GW4704m. Een doorgestreepte pootafdruk-icoon geeft aan waar een wolf vermoedelijk gedood is door een soortgenoot (GW4609f).
Wolvenpaar op de Utrechtse Heuvelrug. Bron: Mitchell Noorlander via het Wolvenmeldpunt.
Tabel gevestigde en zwervende wolven
In onderstaande tabel staat van welke wolven er op dit moment wordt vermoed dat zij gevestigd zijn in Nederland, en waar deze wolven zich (waarschijnlijk) de afgelopen periode bevonden.
Gevestigde wolven zijn de afgelopen maanden of jaren (meerdere keren) in dezelfde regio in Nederland aangetoond en verblijven daar langer dan zes maanden en/of hebben een paar gevormd. Deze wolven zijn daarom als gevestigd aangeduid in de tabel. In de regio’s met gevestigde wolven wordt actief onderzoek gedaan naar sporen. In het hoofdstuk Monitoring in de provincies wordt meer toegelicht over deze wolven. In de tabel wordt voor eerder vastgestelde gevestigde wolven aangegeven of zij ook in de afgelopen periode met DNA zijn aangetoond. De dikgedrukte codes staan voor gevestigde wolven.
Bij de gevestigde wolven worden ook hun nakomelingen genoemd die in de afgelopen periode met DNA in of rond het territorium zijn vastgesteld. Onderstaande afkortingen in de tabel verwijzen naar de afkomst van nakomelingen uit verschillende wolvenroedels:
- DFR: nakomeling van de roedel in de Drents-Friese regio
- MDR: nakomeling van de Midden-Drenthe-roedel
- NVR: nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel
- NOV: nakomeling van de Noordoost-Veluwe-roedel
- NWV: nakomeling van de Noordwest-Veluwe-roedel
- MVR: nakomeling van de Midden-Veluwe-roedel
- ZOV: nakomeling van de Zuidoost-Veluwe-roedel
- ZWV: nakomeling van de Zuidwest-Veluwe-roedel
- GVN: nakomeling van de Gelderse-Vallei-Noord-roedel
- UHR: nakomeling van de roedel op de Utrechtse Heuvelrug
Naast gevestigde wolven staan er in de tabel zwervende wolven. Het kan hier ook gaan om nakomelingen van gevestigde wolven. In het overzicht van zwervende wolven zijn alleen wolven opgenomen die de afgelopen periode met DNA zijn vastgesteld in Nederland.
De dikgedrukte codes in de tabel staan voor gevestigde wolven. Bij dungedrukte codes gaat het om nakomelingen of zwervende wolven. GW staat voor Genetische Wolf, gevolgd door een uniek volgnummer en de aanduiding m (man) of f (vrouw). Wolven aangeduid met een † zijn omgekomen, meer informatie over deze wolven is te vinden in het kader Dode wolven.
Niet alle wolven worden waargenomen. Het is daarom niet uit te sluiten dat er in deze periode meer wolven aanwezig waren in Nederland. Daarnaast vindt op sommige plekken in Nederland geen monitoring plaats, terwijl er bijvoorbeeld op (social) media wél (ongevalideerde) meldingen zijn gedaan door mensen die dachten een wolf te hebben gezien. Terreinbeheerders en andere betrokkenen moeten toestemming geven om terreinen te betreden en te onderzoeken. Die toestemming wordt niet altijd gegeven. Er vindt daardoor geen monitoring plaats in delen van de Noord-Veluwe, Noordoost-Veluwe, Midden-Veluwe, Hoge Veluwe e.o. en de Utrechtse Heuvelrug. Uit vier van die gebieden is wel informatie bekend uit andere delen van het territorium. Van één gebied zijn geen wildcamerabeelden beschikbaar.
Toelichting op de tabel
a Deze nakomeling kan op zoek zijn naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel.
b Het gaat hier om een nakomeling van het eerst gevestigde ouderpaar op de Midden-Veluwe (GW960f x GW2398m). Na de dood van deze wolvin in mei 2023 vertrok haar partner uit het gebied en werd het territorium overgenomen door wolvin GW2540f en wolf GW3238m.
c Het is onduidelijk of deze wolf nog onderdeel uitmaakt van het ouderpaar, GW1889m is voor het laatst genetisch aangetoond in januari 2023.
d Wolvin GW3012f werd in augustus 2024 dood aangetroffen, zij is vermoedelijk gedood door een andere wolf. Vooralsnog is het onduidelijk of zij de moeder is van de welpen GW4605m, GW4608f, GW4609f, GW4614f, GW4690m, GW4693m). Genetisch is er een match, maar het zou ook nog kunnen dat één of meerdere dochters die jongen hebben geworpen. GW3012f is wel de moeder van de drie nakomelingen (GW3691f, GW3692m, GW3876f) die in 2023 voor het eerst met DNA zijn vastgesteld.
e De wolf (GW3425m) uit het ouderpaar in de Gelderse Vallei-Noord werd in augustus 2024 doodgereden.
f Het territorium van deze wolvin bevindt zich voornamelijk in het noorden van de provincie Antwerpen (Vlaanderen, België) maar overschrijdt voor een deel de Nederlandse grens in het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant. Deze wolvin heeft in België de naam Emma gekregen.
g Deze nakomeling van de Zuidwest-Veluwe werd medio december genetisch aangetoond bij een schadegeval in het noorden van Luxemburg.
Deel dit artikel
