Monitoring in de provincies

Wolf op de Zuidwest-Veluwe. Fotograaf: Jorrit Vlot via het Wolvenmeldpunt.

In Nederland leven zowel gevestigde als zwervende wolven. Hieronder volgt een overzicht van de activiteit van gevestigde wolven. Dit zijn de wolven die al langer dan zes maanden in één gebied verblijven en/of een paar hebben gevormd. Daarna worden enkele bijzonderheden genoemd van de zwervende wolven die in ons land zijn vastgesteld.

Monitoring gevestigde wolven

Hieronder wordt gesproken over roedels en wolvenparen. Een wolvenpaar bestaat uit een wolvin en een wolf waarvan bevestigd is dat ze samen een territorium hebben. We spreken van een roedel als dit paar (dit jaar of in eerdere jaren) welpen heeft gekregen. Wolven die in 2023 zijn geboren worden jaarlingen genoemd, wolven die in 2024 zijn geboren zijn welpen.

Als er aantallen welpen genoemd worden, zijn die aangetoond met wildcamerabeelden uit de zomerperiode van dat jaar, toen de welpen kleiner waren dan de ouders.

Drenthe en Fryslân

Drents-Friese regio

In het territorium van de Drents-Friese regio zijn de afgelopen periode de wolf van het ouderpaar (GW2397m) en zes nakomelingen met DNA vastgesteld. De gevestigde wolvin is in de periode medio oktober 2024 tot eind februari 2025 niet aangetoond. Er zijn eind 2024 maximaal negen wolven tegelijkertijd op camera gezien. Recent zijn er maximaal zes wolven tegelijk op camera gezien.

Drie van de zes nakomelingen waren nog niet eerder met DNA geïdentificeerd (GW4606m, GW4612m (†) en GW4692m). Één van hen (GW4612m) werd doodgereden in het verkeer (zie kader Dode wolven). Uit DNA is niet te bepalen in welk jaar de welpen zijn geboren. Eén nakomeling die in 2022 of 2023 geboren is (GW3689m) heeft een korte periode door Oost-Nederland gezworven (zie de interactieve kaart met looppaden). In circa drie weken heeft deze wolf een uitstap gemaakt naar de provincie Overijssel en is hij via de provincie Gelderland terug naar de provincie Drenthe gelopen.

Het wolvenpaar met wolf GW2397m en wolvin GW2090f is sinds het najaar van 2021 in deze regio aanwezig en krijgt sinds 2022 nakomelingen. In 2024 kregen ze zeven nakomelingen. Wolvin GW2090f is geboren in Duitsland en afkomstig van de Barnstorf-roedel (Nedersaksen). Ook wolf GW2397m is geboren in Nedersaksen, namelijk in de Eschede-roedel.

Midden-Drenthe

De roedel die gevestigd is in Midden-Drenthe werd meerdere keren in dit gebied aangetoond. Zowel het ouderpaar (GW3011f en GW3250m) als vijf nakomelingen zijn deze periode aangetoond met DNA. Eén van deze nakomelingen (GW4697f) was nog niet eerder met DNA vastgesteld. Op wildcamerabeelden zijn maximaal vijf wolven tegelijk gezien.

Het wolvenpaar wolf GW3250m en wolvin GW3011f is sinds het voorjaar van 2023 samen aanwezig in de regio Midden-Drenthe en kreeg in 2023 voor het eerst welpen. Ook in 2024 kregen zij welpen. GW3011f is afkomstig uit Duitsland (geboorteroedel Nordhorn, Nedersaksen). Het is onbekend wat de herkomstroedel van wolf GW3250m is, omdat de ouders (nog) niet in de monitoring zijn voorgekomen.

Wolvenroedel trekt langs een stroomraster in Midden-Drenthe. Bron: Kees Kloet via het Wolvenmeldpunt.

Gelderland

Noord-Veluwe

Het wolvenpaar GW998f en GW893m is al sinds 2019 samen actief op de Noord-Veluwe. In de afgelopen periode is de aanwezigheid van zowel de wolvin van het ouderpaar en drie nakomelingen binnen of rond het territorium met DNA vastgesteld (GW3878m, GW4007f, GW4691f). Ook op de wildcamera’s zijn de afgelopen periode maximaal vier wolven gezien. Er zijn daarnaast twee nakomelingen (GW4613m en GW4703f) in het territorium – nabij Apeldoorn – doodgereden (zie kader Dode wolven). Drie van de nakomelingen waren nog niet eerder met DNA bevestigd (GW4613m (†), GW4691f, GW4703f).

Een andere nakomeling van deze roedel (GW4008m) lijkt op zwerftocht te zijn geweest. Dit individu is in december 2024 fataal aangereden in de omgeving van Wehl. Dit ligt hemelsbreed ongeveer 40 kilometer ten zuidoosten van het ouderlijke territorium. Ook een andere nakomeling (GW4696f, die nog niet eerder met DNA was vastgesteld) is ver buiten het territorium van de Noord-Veluwe-roedel aangetoond. Dit betrof de wolf die op 20 januari 2025 in een schuurtje in de achtertuin van een woning in het Gelderse Hengelo werd aangetroffen. De wolf bleek lichtgewond – mogelijk door een aanrijding – en zocht waarschijnlijk een plek om te rusten. Het dier is (na verdoving) verplaatst en vrijgelaten in een natuurgebied in de omgeving.

Het DNA van GW3694f, een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel, wordt al lange tijd aan de noordzijde van de Noord-Veluwe aangetoond. Deze wolvin kan op zoek zijn naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel. Er is ook een mannelijke wolf in de nabijheid van GW3694f aangetoond (GW3692m). Deze wolf is geboren in de roedel van de Zuidwest-Veluwe.

Wolvin GW998f en wolf GW893m zijn geboren in Duitsland. GW893m is afkomstig uit de Eschede/ Rheinmetall-roedel (Nedersaksen) en GW998f uit de Babben-Wannichen-roedel (Brandenburg). De wolvin is de eerste wolf die zich vestigde in Nederland en sinds 2018 aanwezig in dit gebied. GW893m voegde zich in januari 2019 bij haar.

Noordoost-Veluwe

Op de Noordoost-Veluwe is sinds 2023 een roedel aanwezig. Lange tijd was het onbekend welke wolven de gevestigde wolven (en het ouderpaar) van dit territorium waren. Inmiddels is het DNA van vijf (nog niet eerder genetisch bevestigde) nakomelingen in het territorium gevonden (GW4681m, GW4682m, GW4683f, GW4704m (†) en GW4685m). Hiermee is nu aangetoond dat GW2666f en GW1428m de ouders zijn van deze roedel. Eén van deze nakomelingen (GW4704m) werd doodgereden in het verkeer (zie kader Dode wolven).

De wolf en wolvin van het ouderpaar zijn deze periode ook met DNA vastgesteld. GW2666f en GW1428m zijn beide geboren op de Noord-Veluwe en hebben dezelfde ouders. Het is niet bekend of zij van dezelfde worp zijn. GW1428m is met zekerheid een nakomeling uit de eerste worp, namelijk uit 2019. Wolvin GW2666f is geboren in één van de eerste drie worpen (2019-2021). Dat een volle broer en zus samen jongen krijgen kan voorkomen onder wolven (zie kader Inteelt bij wolven). Er werden in deze regio de afgelopen periode maximaal negen wolven tegelijkertijd aangetoond op wildcamerabeelden. Nakomeling GW4704m werd in februari doodgereden op de N309 (zie kader Dode wolven).

Wolvin GW2666f en wolf GW1428m zijn beide nakomelingen van de Noord-Veluwe-roedel (ouderpaar GW998f x GW893m). GW2666f werd in december 2021 voor het eerst met DNA aangetoond op de Noord-Veluwe. Sinds het voorjaar van 2022 wordt deze wolvin genetisch vastgesteld op de Noordoost-Veluwe. Wolf GW1428m werd twee jaar eerder (december 2019) voor het eerst met DNA aangetoond op de Noord-Veluwe. Deze wolf wordt sinds begin 2023 genetisch aangetoond op de Noordoost-Veluwe.

Wolf op de Zuidwest-Veluwe. Fotograaf: Jorrit Vlot via het Wolvenmeldpunt.

Inteelt bij wolven

Normaal gesproken vermijden dieren, waaronder wolven, paring met directe verwanten. Omdat de meeste wolven wegtrekken uit de ouderlijke roedel, op zoek naar een eigen territorium, is de kans om een familielid tegen te komen in de regel gering. Maar in situaties waarin bijvoorbeeld de partnerkeuze beperkt is, kan het gebeuren dat wolven met familieleden paren. Dit is eerder ook in Duitsland vastgesteld.

Noordwest-Veluwe

In de periode medio oktober 2024 tot eind februari 2025 is het ouderpaar (GW2668f en GW2664m) genetisch aangetoond in het territorium. Er werden ook vijf nakomelingen met DNA vastgesteld. Drie van deze nakomelingen waren nog niet eerder genetisch aangetoond (GW4603f, GW4604f, GW4702f). Er zijn de afgelopen periode vier wolven tegelijk op wildcamera gezien.

Wolf GW2664m is geboren in Duitsland en een nakomeling van de Barnstorf-roedel in Nedersaksen. De herkomstroedel van wolvin GW2668f is onbekend.

Bijtsporen op een bot van een edelhert. Fotograaf: Marielle van Uitert.

Midden-Veluwe

Op de Midden-Veluwe is met DNA van vijf welpen voor het eerst genetisch bevestigd dat wolvin GW2540f en wolf GW3238m de ouders zijn van de nakomelingen uit 2024. Geen van deze nakomelingen waren eerder genetisch aangetoond. Eén van de nakomelingen (GW4610m) vond waarschijnlijk de dood in het verkeer (zie kader Dode wolven).

De wolf en wolvin uit het ouderpaar zijn zelf ook met DNA aangetoond. Daarnaast werd deze periode ook het DNA aangetoond van een nakomeling (GW4694f) uit 2022. GW4694f is afkomstig van andere ouders, namelijk de vorige territoriumhouders van de Midden-Veluwe (GW960f en GW2398m). Zij zijn nu niet meer in het territorium aanwezig. Het is onduidelijk of deze nakomeling nog bij de roedel aangesloten is of zoekt naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel. Er werden op de Midden-Veluwe de afgelopen periode maximaal zeven wolven tegelijkertijd aangetoond op wildcamerabeelden.

Wolvin GW2540f wordt sinds begin 2023 vastgesteld op en rond de Veluwe. Deze wolvin is geboren in Duitsland en afkomstig van de Göhrde-roedel (Nedersaksen). Wolf GW3238m is een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel. Deze twee wolven vormen hier sinds het voorjaar van 2024 een paar.

In 2018 vestigde de eerste wolf zich op de Midden-Veluwe. In 2022 werden hier voor het eerst welpen geboren. In 2023 zijn er geen welpen aangetoond en heeft er een wisseling van wolven in het territorium plaatsgevonden. Die wisseling vond plaats doordat wolvin GW960f in mei 2023 overleed en wolf GW2398m uit het gebied vertrok. Het territorium werd overgenomen door wolvin GW2540f en wolf GW3238m.

Zuidoost-Veluwe

Op de Zuidoost-Veluwe is zowel wolvin GW2363f als een nakomeling (GW4507f) met DNA aangetoond. De mannelijke wolf uit het ouderpaar (GW1889m) werd deze periode niet genetisch vastgesteld, hij is in januari 2023 voor het laatst met DNA aangetoond. Er werden in deze regio de afgelopen periode maximaal vijf wolven tegelijkertijd aangetoond op wildcamerabeelden.

Het is niet duidelijk welke wolven momenteel onderdeel uitmaken van Zuidoost-Veluwe-roedel. Mogelijk zijn dit wolvin GW2363f en wolf GW1889m, aangezien in hun territorium in het najaar van 2024 een nakomeling (GW4507f) met DNA is bevestigd. Maar wolf GW1889m is voor het laatst genetisch aangetoond in januari 2023, én er is een nieuwe mannelijke wolf in deze regio verschenen (GW4240m). DNA van nakomelingen zal in de toekomst dus uitsluitsel moeten geven over het huidige ouderpaar van de roedel.

Wolvin GW2363f en wolf GW1889m zijn in het voorjaar van 2022 voor het eerst in de omgeving van de Zuidoost-Veluwe vastgesteld. Wolvin GW2363f is afkomstig van de Barnstorf-roedel (Nedersaksen). Wolf GW1889m is een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel. Van GW4240m is de herkomstroedel onbekend.

Wildcamera's checken op een ecoduct. Fotograaf: Marielle van Uitert.

Hoge Veluwe e.o.

Het is onduidelijk hoeveel en welke wolven er momenteel op de Hoge Veluwe aanwezig zijn. Dit komt doordat er geen veldmonitoring kan plaatsvinden door het landelijke Wolvenmeldpunt van BIJ12. Het Wolvenmeldpunt valideert wel waarnemingen die door het publiek worden ingezonden vanuit de Hoge Veluwe. Daarnaast vindt er veldonderzoek plaats in de gebieden grenzend aan de Hoge Veluwe. In de afgelopen periode is daarbij geen DNA gevonden. Het is daarmee onduidelijk of de wolf die eerder via haarmonsters is vastgesteld in de gebieden grenzend aan de Hoge Veluwe (GW2087m) nog aanwezig is in dit gebied.

Van de Hoge Veluwe is bekend dat hier in 2022 voor het eerst welpen zijn aangetoond. Of er ook in 2023 en 2024 welpen zijn geboren, is niet vanuit het Wolvenmeldpunt vastgesteld.

Zuidwest-Veluwe

De mannelijke wolf van deze roedel (GW2435m) is deze periode met DNA aangetoond. Deze wolf lijkt, nadat de wolvin (GW3012f) in de vorige periode (augustus 2024) gedood werd door soortgenoten, nog geen nieuwe partner gevonden te hebben.

Naast de mannelijke wolf werden acht nakomelingen genetisch vastgesteld. Zes van deze nakomelingen (GW4605m, GW4608f (†), GW4609f (†), GW4614f (†), GW4690m, GW4693m) waren nog niet eerder met DNA aangetoond. Twee nakomelingen (GW4608f en GW4614f) werden eind 2024 gedood bij verkeersaanrijdingen, een derde nakomeling (GW4609f) werd vermoedelijk gedood door andere wolven (zie kader Dode Wolven).

Van de zes nog niet eerder genetisch vastgestelde nakomelingen is niet duidelijk of de dode wolvin GW3012f de moeder is. Vanwege het grote aantal welpen in 2024 is het mogelijk dat er twee worpen zijn geweest in deze roedel, wellicht van één of meerdere dochters van GW3012f. Uit toekomstig DNA-onderzoek moet blijken welke wolven de ouders zijn van de nakomelingen. Er werden in dit territorium de afgelopen periode maximaal twaalf wolven tegelijkertijd aangetoond op wildcamerabeelden.

Wolf GW2435m is geboren in Vlaanderen (Hechtel-Eksel-roedel) en wordt sinds eind 2022 in deze regio van de Zuidwest-Veluwe waargenomen. In 2023 heeft deze wolf met wolvin GW3012f voor het eerst welpen gekregen. In 2024 is wolvin GW3012f gedood door een andere wolf. Het is nog niet duidelijk wie de nieuwe partner is van GW2435m. Ook is nog niet bekend wie de moeder is van de welpen van 2024.

Gelderse Vallei-Noord

Wolvin GW3816f is de afgelopen periode genetisch aangetoond. Ook zijn twee nakomelingen voor het eerst genetisch vastgesteld. Van deze nakomelingen (GW4688m, GW4689m) is met DNA aangetoond dat GW3816f en GW3425m de ouders zijn. Het is onduidelijk wat de status van de roedel is nadat in de vorige periode (augustus 2024) de mannelijke wolf uit het ouderpaar (GW3425m) werd doodgereden. Wel is er sinds begin januari 2025 een nieuwe wolf (GW4318m) in het gebied met DNA aangetoond. Het gaat hier om een nog niet eerder in Nederland vastgesteld individu dat afkomstig is van de Wedemark-roedel in Nedersaksen, Duitsland.

Sinds eind 2023/begin 2024 is in de Gelderse Vallei-Noord sprake van vestiging door het wolvenpaar GW3816f en GW3425m. In 2024 zijn in deze regio voor het eerst welpen aangetoond. De mannelijke wolf GW3425m is geboren in Duitsland en een nakomeling van de Flechtinger-Höhenzug-roedel in Saksen-Anhalt. Wolvin GW3816f is een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel.

Utrecht

Utrechtse Heuvelrug

Het ouderpaar (GW3237m en GW4076f) is in de periode van half oktober 2024 tot en met eind februari 2025 met DNA aangetoond in het gebied. Naast het ouderpaar zijn vijf nakomelingen van het paar genetisch vastgesteld. Eén van deze nakomelingen was nog niet eerder genetisch aangetoond (GW4477m). Twee van deze nakomelingen werden doodgereden in het verkeer (GW4477m en GW4412m) (zie kader Dode wolven). Wildcamerabeelden laten de afgelopen periode maximaal vijf wolven tegelijk zien.

Wolvin GW4076f en wolf GW3237m verblijven sinds begin 2024 samen op de Utrechtse Heuvelrug. In 2024 kregen zij voor het eerst nakomelingen; toen werden er vijf welpen waargenomen op wildcamerabeelden. GW3237m is een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel en wordt sinds mei 2023 vastgesteld op de Utrechtse Heuvelrug. Wolvin GW4076f is een nakomeling van de Midden-Veluwe-roedel.

Wolvenroedel op de Utrechtse Heuvelrug. Bron: Wanda Floor-Zwart via het Wolvenmeldpunt.

Noord-Brabant

Zuidwest-Brabant

Net over de grens van Noord-Brabant, in de regio Noorderkempen te Vlaanderen (België), is wolvin GW3449f gevestigd. Deze wolvin is vanaf juni 2023 aanwezig in dit territorium en wordt sinds april 2024 regelmatig in Nederland vastgesteld. Ook deze periode werd GW3449f weer met DNA in het gebied aan de Nederlandse zijde vastgesteld. Deze wolvin wordt daarnaast ook gezien op wildcamerabeelden. Er is nog geen partner van haar vastgesteld.

Wolvin GW3449f is een nakomeling van de Vlaamse Hechtel-Eksel-roedel (België) en vanaf juni 2023 aanwezig in territorium Noorderkempen in België.

Europese samenwerking in DNA-onderzoek

Wageningen University & Research (WENR) onderzoekt het DNA van (vermoedelijke) wolven. Dit instituut is uniek in Nederland door de combinatie van ecologische kennis, DNA-analyse en Europese samenwerking.

WENR is als enige Nederlandse partner aangesloten bij het internationale consortium CEwolf. Dit samenwerkingsverband van laboratoria in zeven Europese landen onderzoekt de Centraal-Europese wolvenpopulatie. De partners delen kennis en gebruiken gestandaardiseerde methodes, waardoor DNA-profielen van wolven internationaal kunnen worden vergeleken.

Zo is vaak te achterhalen uit welke roedel een wolf afkomstig is en welke route hij heeft afgelegd. Sinds 2015 zijn duizenden wolven geregistreerd, inclusief een stamboom die soms tien generaties teruggaat. De GW-codes van territoriale wolven in de Benelux en Duitsland worden jaarlijks vrijgegeven in een kaart.

Zie voor meer informatie deze pagina over CEwolf op de website van Senckenberg

Monitoring zwervende wolven

In de periode van medio oktober 2024 tot eind februari 2025 zijn er, verspreid over Nederland en buiten de bekende wolventerritoria, 22 verschillende wolven geïdentificeerd via DNA-analyse. Deze wolven zijn nog niet gevestigd; ze zijn nog niet langer dan zes maanden in één regio aanwezig en/of hebben nog geen paar gevormd met een andere wolf.

De zwervende wolven zijn als grijsgekleurde wolf-icoon opgenomen in de interactieve kaart. In de afgelopen periode kwamen vier zwervende wolven om in het verkeer (zie kader Dode wolven). Deze wolven zijn op de kaart aangegeven met een auto-icoon.

De zwervende wolven betreffen GW2592m, GW3541m, GW3661m (†), GW3691f, GW3692m, GW3833m, GW3874m, GW4008m (†), GW4240m, GW4242m, GW4243f, GW4318m, GW4401f (†), GW4501m, GW4602m, GW4607m, GW4611m (†), GW4680f, GW4684f, GW4686f, GW4687m, GW4696f.

Elf van deze individuen zijn deze periode voor het eerst genetisch vastgesteld in Nederland. Eén van deze nog niet eerder aangetoond individuen is een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel (GW4696f). Deze wolvin werd in januari aangetroffen in een schuur in Hengelo (Gelderland).

Vijf andere zwervende wolven die in Nederland voor het eerst genetisch werden vastgesteld, zijn afkomstig uit Duitsland. Het betrof in alle gevallen mannelijke wolven. GW2592m is afkomstig van de Dörpen-roedel en werd deze periode drie keer genetisch vastgesteld in Zuidoost-Groningen. GW3661m is een nakomeling van de Drewensee-roedel in Mecklenburg-Vorpommern. Deze wolf werd doodgereden nabij Ede (zie kader Dode wolven). GW4318m is afkomstig van de Wedemark-roedel (Niedersaksen), deze wolf werd de afgelopen periode met DNA in de Gelderse-Vallei-Noord aangetoond. GW4602m is een nakomeling van de Schermbeck-roedel in Nordrhein-Westfalen. Deze wolf werd tussen medio oktober 2024 en eind februari 2025 verschillende keren genetisch vastgesteld in het oosten van Gelderland op de grens met Duitsland. Daarnaast werd er nog een nakomeling (GW4611m) van de Bucknitzer Heide-roedel in Brandenburg vastgesteld. Ook deze wolf kwam om in het verkeer (zie kader Dode wolven).

Van de overige vijf individuen is de herkomstroedel niet bekend omdat het DNA van de ouders (nog) niet in de genetische monitoring is voorgekomen. Hierdoor kunnen nakomelingen niet aan een roedel worden gekoppeld.

Uitgelichte wolven

GW2592m: Zuidoost-Groningen

GW2592m werd de afgelopen periode verschillende keren genetisch vastgesteld in zuidoost Groningen op de grens bij Duitsland. Deze wolf is afkomstig van de Dörpen roedel in Duitsland.

GW3541m: Oost-Gelderland

GW3541m is afkomstig uit de herkomstroedel Meppen (Nedersaksen). Deze wolf is deze periode met DNA aangetoond in het oosten van Gelderland. Deze wolf werd slechts één keer eerder (augustus 2023) in Nederland waargenomen, in de kop van Overijssel.

7

GW3874m: Midden-Groningen

Eén nakomeling van de Midden-Drenthe roedel (GW3874m, voor het eerst vastgesteld in 2023) lijkt op zoek te zijn naar een eigen territorium. Deze wolf werd in augustus 2024 nog met DNA vastgesteld in het territorium van zijn ouders, maar werd in november 2024 genetisch aangetoond in Nendorp, Nedersaksen (Duitsland). In januari 2025 is dit individu weer twee keer in Nederland vastgesteld bij schadegevallen in midden Groningen.

Archiefbeeld van een wolf. Fotograaf: Sjon Heijenga.

GW3691f: Luxemburg

Wolvin GW3691f werd in oktober en november 2024 nog genetisch vastgesteld bij schadegevallen rond de Zuidwest-Veluwe. Medio december werd haar DNA aangetoond bij een schadegeval in het noorden van Luxemburg. Dit is gelegen op circa 230 km van haar geboorteroedel. Het is aannemelijk dat deze wolvin op zoek is naar een eigen territorium.

GW3692m: Noord-Veluwe

GW3692m is een nakomeling van Zuidwest-Veluwe-roedel. Deze wolf werd in september 2023 voor het eerst genetisch vastgesteld via DNA uit een uitwerpsel. In december 2024 werd GW3692m met DNA aangetoond op de Noord-Veluwe. In januari 2025 maakte deze wolf een uitstapje naar de Gelderse-Vallei-Noord, om vervolgens terug te keren in het gebied ten noorden van de Veluwe waar ook wolvin GW3694f actief is.

GW3833m: Noord-Nederland

De afgelopen periode is GW3833m een aantal keer genetisch aangetoond in Fryslân en de kop van Overijssel. Deze wolf is een nakomeling van de Leppiner-Heide-roedel (Mecklenburg-Vorpommern) in Duitsland. Hij werd eind 2023 in Duitsland voorzien van een zenderband voor een onderzoek vanuit de Technische Universiteit Dresden. Hij kreeg daarbij de naam Freddi. In het voorjaar van 2024 ging GW3833m op zoek naar een eigen leefgebied. In de periode oktober-november 2024 deed hij hierbij ook Nederland aan. Begin december 2024 is GW3833m weer vertrokken naar Duitsland.

GW4242m: West-Veluwe

Sinds april 2024 is wolf GW4242m actief in het gebied rond de West-Veluwe. Het is mogelijk dat deze wolf een territorium in dit gebied probeert te vestigen. Ook de afgelopen periode is deze wolf weer meermaals met DNA in het gebied vastgesteld.

GW4243f: Utrechtse Heuvelrug

Ook de afgelopen periode werd wolvin GW4243f weer meerdere keren vastgesteld rondom het territorium van het gevestigde wolvenpaar op de Utrechtse Heuvelrug. De herkomstroedel van deze wolvin is onbekend. Deze wolvin werd voor het eerst in mei 2024 genetisch aangetoond ten noorden van de Veluwe. In september 2024 werd zij met DNA aangetoond rond de Utrechtse Heuvelrug, nadat zij vermoedelijk in juli werd aangereden in dit gebied. Het is mogelijk dat deze wolvin zich op de Utrechtse Heuvelrug aan het vestigen is.

Wolf met prooi op de Utrechtse Heuvelrug. Bron: Wanda Floor-Zwart via het Wolvenmeldpunt.

Dode wolven

Verkeersaanrijdingen

Tussen medio oktober 2024 en eind februari 2025 zijn er in Nederland twaalf wolven omgekomen door aanrijdingen in het verkeer. Daarnaast werd er een wolf doodgereden buiten de gerapporteerde periode. Elf van deze wolven werden nog niet eerder met DNA aangetoond in Nederland.

Drenthe

  • 30 november 2024: GW4612m, een nakomeling van de roedel in de Drents-Friese regio, werd gedood bij een aanrijding op de N855 bij Wapse.
  • 27 december 2024: GW4401f, een nakomeling van de Duitse Friedeburg-roedel (Nedersaksen), werd uit haar lijden verlost na een aanrijding op de A28 bij Pesse. Deze wolvin werd op 10 oktober 2024 voor het eerst genetisch in Nederland vastgesteld bij een schadegeval in Drenthe.

Gelderland

  • 29 oktober 2024: GW4613m, een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel, werd uit zijn lijden verlost na een aanrijding op de N344 bij Hoog Soeren.
  • 3 november 2024: GW4614f, een nakomeling van de Zuidwest-Veluwe-roedel, werd doodgereden op de N310 nabij Otterlo.
  • 22 november 2024: GW3661m, afkomstig van de Duitse Drewensee-roedel (Mecklenburg-Vorpommern), kwam om in het verkeer op de N781 nabij Ede. Deze wolf werd niet eerder genetisch in Nederland vastgesteld.
  • 24 november 2024: GW4610m, een nakomeling van de Midden-Veluwe roedel, werd dood aangetroffen en kwam vermoedelijk om door een verkeersaanrijding op de N310 nabij Otterlo.
  • 5 december 2024: GW4608f, een nakomeling van de Zuidwest-Veluwe roedel, werd uit haar lijden verlost na een aanrijding op de A12 bij Ede.
  • 20 december 2024: GW4008m, een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel, werd doodgereden op de A18 nabij Wehl. Deze wolf werd in januari 2024 voor het eerst met een uitwerpsel genetisch aangetoond. Daarna werd hij nog drie keer met DNA vastgesteld op schadegevallen in Gelderland.
  • 6 januari 2025: GW4703f, een nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel, werd fataal aangereden op de N344 bij Apeldoorn. Tijdens de sectie bleek dat deze wolvin een herstelde oude breuk aan haar voorpoot had.
  • 13 februari 2025: GW4704m, een nakomeling van de Noordoost-Veluwe-roedel, werd doodgereden op de N309 bij ’t Harde. Tijdens de sectie bleek dat deze wolf een lichte hartafwijking had. Het is onduidelijk of de wolf hier last van heeft gehad.

Utrecht

  • 9 november 2024: GW4477m, een nakomeling van de roedel op de Utrechtse Heuvelrug, werd fataal aangereden op de N226 nabij Leersum. Deze aanrijding is ook in de vorige rapportage vermeld.
  • 26 maart 2025 (buiten de gerapporteerde periode): GW4412m, een andere nakomeling van de roedel op de Utrechtse Heuvelrug, werd doodgereden op de N224 nabij Woudenberg. Deze wolf werd sinds september 2024 genetisch aangetoond in deze regio.

Noord-Brabant

  • 10 november 2024: GW4611m, afkomstig uit de Duitse Bucknitzer Heide-roedel (Brandenburg), kwam om door een aanrijding op de A4 bij Ossendrecht. Deze wolf werd nog niet eerder met DNA in Nederland aangetoond.

Overig

  • 23 november 2024: GW4609f, een nakomeling van de Zuidwest-Veluwe-roedel, werd dood aangetroffen op de Hoge Veluwe (Gelderland). Vermoedelijk werd zij gedood door een soortgenoot.

GW4704m, een nakomeling van de Noordoost-Veluwe-roedel, werd op 13 februari 2025 doodgereden op de N309 bij ’t Harde. Fotograaf: Marielle van Uitert.

Deel dit artikel