Overzicht verspreiding wolven
Luchtfoto van Leersumse veld. Fotograaf: Marielle van Uitert.
Wolvenmonitoring 1 februari – 23 mei 2025
Onderstaande kaart laat zien in welke gebieden in de periode van 1 februari tot en met 23 mei 2025 met zekerheid wolven langdurig aanwezig waren in Nederland. Via DNA-analyses zijn in een aantal gevallen de individuele wolven achterhaald. Die wolven zijn op de kaart met kleur aangegeven.
Klik op de iconen voor meer informatie over de betreffende wolven. De kaart kan worden ingezoomd. Onder de kaart staat de betekenis van de iconen.
In de tabel staat een overzicht van de in Nederland gevestigde wolven. Er wordt aangegeven of deze wolven de afgelopen periode zijn aangetoond met DNA. Daarnaast biedt de tabel een overzicht van de nakomelingen die de afgelopen periode genetisch zijn aangetoond. In dit overzicht staan ook de wolven die de afgelopen periode door Nederland trokken en zijn aangetoond op basis van DNA-analyses.
Toelichting en leeswijzer kaart
Op de kaart Wolvenmonitoring zijn vijf typen iconen aangegeven: een gekleurd gebied met wolf, een grijze wolf, een auto, een trein en een doorgestreepte pootafdruk.
De gekleurde gebieden met wolf-icoon laten zien waar wolven gevestigd zijn volgens de criteria uit het Wolvenplan 2025. Ook duiden deze gebieden aan waar zich een wolvenpaar heeft gevormd en waar in de afgelopen periode DNA-sporen van wolven zijn aangetroffen. De volgende gevestigde wolven zijn in de periode van 1 februari tot en met 23 mei 2025 via DNA vastgesteld:
- GW2090f en GW2397m in de Drents-Friese regio;
- GW3250m in Midden-Drenthe;
- GW2668f op de Noordwest-Veluwe;
- GW2540f en GW3238m op de Midden-Veluwe;
- GW2363f op de Zuidoost-Veluwe;
- GW2435m op de Zuidwest-Veluwe;
- GW3816f in het noordelijk deel van de Gelderse Vallei;
- GW4076f en GW3237m op de Utrechtse Heuvelrug.
Zwervende wolven zijn op de kaart aangegeven met een grijze wolf-icoon. Deze wolven hebben nog geen vast leefgebied gevonden en/of er is nog niet via DNA aangetoond dat deze wolven langer dan zes maanden in Nederland zijn. Het betreffen de wolven GW2592m, GW3541m, GW3689m, GW3692m, GW3874m, GW4077f, GW4240m, GW4242m, GW4243f, GW4318m, GW4418m (†), GW4506f, GW4602m, GW4607m, GW4686f, GW4887m, GW4892m (†), GW4894f, GW4895f. Voor zwervende wolven die langere afstanden hebben afgelegd, is op de kaart een stippellijn getrokken tussen de eerste en de laatste locatie waar de wolf via DNA is vastgesteld. Ook zijn eventuele tussenliggende plekken aangegeven waar het dier via DNA is vastgesteld. Het gaat om de mannelijke wolven GW2592m, GW3874m en GW4602m. Daarbij moet nadrukkelijk worden opgemerkt dat de lijn op de kaart níét de werkelijke route aangeeft die de wolf heeft afgelegd.
Een auto-icoon geeft aan waar een wolf is omgekomen in het verkeer. In de afgelopen periode zijn in Nederland zes wolven in het verkeer omgekomen: GW4009m, GW4412m, GW4689m, GW4704m, GW4891f en GW4892m. Daarnaast kwam er een wolf om door een aanrijding met een trein (GW4418m), deze wolf is op de kaart weergegeven met een trein-icoon. Een doorgestreepte pootafdruk-icoon geeft aan waar een wolf door onbekende doodsoorzaak is omgekomen.
Wolf in Nunspeet. Bron: Tirza Verwijs via het Wolvenmeldpunt.
Tabel gevestigde en zwervende wolven
In onderstaande tabel staat van welke wolven er op dit moment wordt vermoed dat zij gevestigd zijn in Nederland, en waar deze wolven zich (waarschijnlijk) de afgelopen periode bevonden. Ook worden nakomelingen en zwervende wolven weergegeven die deze periode genetisch zijn aangetoond. Dikgedrukte codes staan voor gevestigde wolven, dungedrukte codes voor nakomelingen of zwervende wolven. GW staat voor Genetische Wolf, gevolgd door een uniek volgnummer en de aanduiding m (man) of f (vrouw). Wolven aangeduid met een † zijn omgekomen. Meer informatie over deze wolven is te vinden in het kader Dode wolven.
Gevestigde wolven zijn de afgelopen maanden of jaren (meerdere keren) in dezelfde regio in Nederland aangetoond en verblijven daar langer dan zes maanden en/of hebben een paar gevormd. Deze wolven zijn daarom als gevestigd aangeduid in de tabel. In de regio’s met gevestigde wolven wordt actief onderzoek gedaan naar sporen. In het hoofdstuk Monitoring in de provincies wordt meer toegelicht over deze wolven. In de tabel wordt voor eerder vastgestelde gevestigde wolven aangegeven of zij ook in de afgelopen periode met DNA zijn aangetoond.
Bij de gevestigde wolven worden ook hun nakomelingen genoemd die in de afgelopen periode met DNA in of rond het territorium zijn vastgesteld.
Naast gevestigde wolven staan er in de tabel zwervende wolven. Het kan hier ook gaan om nakomelingen van gevestigde wolven. In het overzicht van zwervende wolven zijn alleen wolven opgenomen die tussen 1 februari en 23 mei 2025 met DNA zijn vastgesteld in Nederland.
Niet alle wolven worden waargenomen. Het is daarom niet uit te sluiten dat er in deze periode meer wolven aanwezig waren in Nederland. Daarnaast vindt op sommige plekken in Nederland geen monitoring plaats, terwijl er bijvoorbeeld op (social) media wél (ongevalideerde) meldingen zijn gedaan door mensen die een wolf denken te hebben gezien. Terreinbeheerders en andere betrokkenen moeten toestemming geven om terreinen te betreden en te onderzoeken. Die toestemming wordt niet altijd gegeven. Er vindt daardoor geen monitoring plaats in delen van de Noord-Veluwe, Noordoost-Veluwe, Midden-Veluwe, Hoge Veluwe e.o. en de Utrechtse Heuvelrug. Uit vier van die gebieden is wel informatie bekend uit andere delen van het territorium. Van één gebied zijn geen wildcamerabeelden beschikbaar.
Toelichting op de tabel
a Deze nakomeling kan op zoek zijn naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel.
b Door een genetische mutatie was eerder niet duidelijk of deze twee individuen nakomelingen van de Drents-Friese roedel waren. Beide wolven hebben samen gegeten met nakomelingen van de Drents-Friese roedel en zijn in de regio aanwezig. Hierdoor is het waarschijnlijk dat deze wolven nakomelingen van de roedel zijn.
c GW4694f is een nakomeling van het eerst gevestigde ouderpaar op de Midden-Veluwe (GW960f x GW2398m). Na de dood van wolvin GW960f in mei 2023 vertrok haar partner uit het gebied en werd het territorium overgenomen door wolvin GW2540f en wolf GW3238m.
d De vader van deze nakomeling is GW1889m, deze wolf is sinds januari 2023 niet meer in dit territorium aangetoond.
e Wolvin GW3012f werd in augustus 2024 dood aangetroffen, zij is vermoedelijk gedood door een andere wolf. Vooralsnog is onduidelijk of zij de moeder is van de welpen GW4668f, GW4690m en GW4693m. Genetisch is er een match, maar het is ook mogelijk dat één of meerdere dochters die jongen hebben geworpen. GW3012f is wel de moeder van GW3876f.
Deel dit artikel
