Overzicht verspreiding wolven
Luchtfoto van Nederlands landschap. Fotograaf: Marielle van Uitert
Wolvenmonitoring 18 mei - 15 oktober 2024
Onderstaande kaart laat zien in welke gebieden in de periode van 18 mei tot en met 15 oktober 2024 met zekerheid wolven langdurig aanwezig waren in Nederland. Via DNA-analyses zijn in een aantal gevallen de individuele wolven achterhaald. Die wolven zijn in de kaart met kleur aangegeven. In enkele gevallen was buiten de gerapporteerde periode informatie over een individu beschikbaar, deze informatie is ook weergegeven op de kaart.
Klik op de iconen voor meer informatie over de betreffende wolven. De kaart kan worden ingezoomd. Onder de kaart staat de betekenis van de iconen.
In de tabel staat een overzicht van de in Nederland gevestigde wolven. Er wordt aangegeven of deze wolven de afgelopen periode zijn aangetoond met DNA. Daarnaast biedt de tabel een overzicht van de nakomelingen die de afgelopen periode genetisch zijn aangetoond. In dit overzicht staan ook de wolven die de afgelopen periode door Nederland trokken en zijn aangetoond op basis van DNA-analyses.
Toelichting en leeswijzer kaart
Op de kaart 'Wolvenmonitoring' zijn drie typen iconen aangegeven: een gekleurd gebied met wolf, een grijze wolf, een auto en een doorgestreepte pootafdruk.
De gekleurde gebieden met wolf-icoon laten zien waar wolven gevestigd zijn volgens de criteria uit het Interprovinciaal Wolvenplan. Ook duiden deze gebieden aan waar zich een wolvenpaar heeft gevormd én waar in de afgelopen periode DNA-sporen van wolven zijn aangetroffen. De volgende gevestigde wolven zijn in de periode van medio mei tot medio oktober 2024 via DNA vastgesteld:
- GW2090f en GW2397m in de Drents-Friese regio;
- GW3011f en GW3250m in Midden-Drenthe;
- GW998f en GW893m op de Noord-Veluwe;
- GW2666f op de Noordoost-Veluwe;
- GW2664m en GW2668f op de Noordwest-Veluwe;
- GW2540f en GW3238m op de Midden-Veluwe;
- GW3012f (†) en GW2435m op de Zuidwest-Veluwe;
- GW3816f en GW3425m (†) in het noordelijk deel van de Gelderse Vallei;
- GW4076f en GW3237m op de Utrechtse Heuvelrug.
Verder is in het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant ook deze periode het DNA aangetoond van GW3449f. Het territorium van deze wolvin bevindt zich voornamelijk in Vlaanderen maar overschrijdt de grens met Nederland.
Zwervende wolven zijn op de kaart aangegeven met een grijze wolf-icoon. Deze wolven hebben nog geen vast leefgebied gevonden en/of er is nog niet via DNA aangetoond dat deze wolven langer dan zes maanden in Nederland zijn. Het betreffen de zwervende wolven GW2563m, GW3833m, GW3880m, GW4077f, GW4097f, GW4240m, GW4242m, GW4243f, GW4401f, GW4414 en GW4501m. Voor zwervende wolven die langere afstanden hebben afgelegd, is op de kaart een stippellijn getrokken tussen de eerste en de laatste locatie waar de wolf via DNA is vastgesteld. Ook zijn eventuele tussenliggende plekken aangegeven waar het dier via DNA is vastgesteld. Het gaat om de wolven GW3874m, GW4243f en GW4501m. De lijn op de kaart geeft nadrukkelijk níét de werkelijke route aan die de wolf heeft afgelegd.
Een auto-icoon geeft aan waar een wolf is omgekomen in het verkeer. In de afgelopen periode zijn in Nederland drie wolven in het verkeer omgekomen: wolf GW3826m werd doodgereden op de A58 bij Ulvenhout, wolf GW3425m op de A28 bij Putten en wolf GW3695m bij Harskamp. Daarnaast is buiten de gerapporteerde periode op 9 november 2024 wolf GW4477m doodgereden op de N226 bij Leersum. Een doorgestreepte pootafdruk-icoon geeft aan waar een wolf vermoedelijk een natuurlijke dood gestorven is (GW4411m) of waar een wolf vermoedelijk gedood is door een soortgenoot (GW3012f en GW4005m).
Waarneming wolf gezien in Ede op 13 september 2024. Fotograaf: Ruben_fotografie.nl (via Wolvenmeldpunt).
Tabel gevestigde en zwervende wolven
In onderstaande tabel staat van welke wolven er op dit moment wordt vermoed dat zij gevestigd zijn in Nederland, en waar deze wolven zich (waarschijnlijk) de afgelopen periode bevonden.
Gevestigde wolven zijn de afgelopen maanden of jaren (meerdere keren) in dezelfde regio in Nederland aangetoond en verblijven daar langer dan zes maanden en/of hebben een paar gevormd. Deze wolven zijn daarom als ‘gevestigd’ aangeduid in de tabel. In de regio’s met gevestigde wolven wordt actief onderzoek gedaan naar sporen. In het hoofdstuk ‘Monitoring in de provincies’ wordt meer toegelicht over deze wolven. In de tabel wordt voor eerder vastgestelde gevestigde wolven aangegeven of zij ook in de afgelopen periode met DNA zijn aangetoond. De dikgedrukte codes staan voor gevestigde wolven.
Bij de gevestigde wolven worden ook hun nakomelingen genoemd die in de afgelopen periode met DNA in of rond het territorium zijn vastgesteld. Onderstaande afkortingen in de tabel verwijzen naar de afkomst van nakomelingen uit verschillende wolvenroedels:
- DFR: nakomeling van de roedel in de Drents-Friese regio
- MD: nakomeling van de Midden-Drenthe-roedel
- NV: nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel
- NWV: nakomeling van de Noordwest-Veluwe-roedel
- MV: nakomeling van de Midden-Veluwe-roedel
- ZOV: nakomeling van de Zuidoost-Veluwe-roedel
- ZWV: nakomeling van de Zuidwest-Veluwe-roedel
- UH: nakomeling van de roedel op de Utrechtse Heuvelrug
Naast gevestigde wolven staan er in de tabel zwervende wolven. Een zwervende wolf heeft nog geen vast leefgebied gevonden en/of is nog niet langer dan zes maanden in eenzelfde leefgebied aangetoond via DNA. Het kan hier ook gaan om nakomelingen van gevestigde wolven. In het overzicht van zwervende wolven zijn alleen wolven opgenomen die de afgelopen periode (18 mei tot en met 15 oktober 2024) met DNA zijn vastgesteld in Nederland.
De dikgedrukte codes in de tabel staan voor gevestigde wolven. Bij dungedrukte codes gaat het om nakomelingen of zwervende wolven. GW staat voor Genetische Wolf, gevolgd door een uniek volgnummer en de aanduiding m (man) of f (vrouw). Wolven aangeduid met een † zijn omgekomen, meer informatie over deze wolven is te vinden in het kader Dode wolven.
Niet alle wolven worden waargenomen. Het is daarom niet uit te sluiten dat er in deze periode meer wolven aanwezig waren in Nederland. Daarnaast vindt op sommige plekken in Nederland geen monitoring plaats, terwijl er wel wolvenwaarnemingen bekend zijn via bijvoorbeeld de (social) media. Terreinbeheerders en andere betrokkenen moeten toestemming geven om terreinen te betreden en te onderzoeken. Die toestemming wordt niet altijd gegeven. Er vindt daardoor geen monitoring plaats in delen van de Noord-Veluwe, Noordoost-Veluwe, Midden-Veluwe, Hoge Veluwe e.o. en de Utrechtse Heuvelrug. Uit vier van die gebieden is wel informatie bekend uit andere delen van het territorium. Van één van de gebieden zijn geen wildcamerabeelden beschikbaar.
Toelichting op de tabel
a Deze nakomeling van de Midden-Drenthe-roedel is mogelijk aan het zwerven. GW3874m werd in augustus 2024 waargenomen in het territorium van zijn ouders maar werd in november 2024 vastgesteld in Nendorp, Nedersaksen (Duitsland).
b Nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel (GW998f x GW893m), geboren in de periode 2019-2023 en aangetoond met DNA. Deze nakomeling kan nog optrekken met de ouderlijke Noord-Veluwe-roedel of (vanaf ongeveer het tweede levensjaar) op zoek zijn naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel.
c In de voorgaande twee voortgangsrapportages over 2024 is naast GW2668f ook individu GW4004f genoemd. GW2668f is genetisch te herkennen aan een allel dat slechts heel incidenteel voorkomt. Hierdoor is het, zeker als een DNA-monster geen goede kwaliteit heeft, makkelijk over het hoofd te zien. Uit de genetische analyse over de afgelopen periode is gebleken dat GW2668f en GW4004f één en hetzelfde individu zijn. Voortaan zal voor dit individu dus de code GW2668f gehanteerd worden.
d Wolvin GW3012f werd in augustus dood aangetroffen, zij is vermoedelijk gedood door een andere wolf. Vooralsnog is het onduidelijk of zij de moeder is van de welpen GW4509m, GW4510f, GW4511f. Genetisch is er een match, maar het zou ook nog kunnen dat één of meerdere dochters dit jaar de jongen hebben geworpen. GW3012f is wel de moeder van de drie nakomelingen (GW3695m, GW3876f, GW4005m) die in 2022 en 2023 met DNA zijn vastgesteld.
e Het territorium van deze wolvin bevindt zich voornamelijk in het noorden van de provincie Antwerpen (Vlaanderen, België) maar overschrijdt voor een deel de Nederlandse grens in het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant. Deze wolvin heeft in België de naam Emma gekregen.
f Het geslacht van dit individu is onduidelijk. Het was met het beschikbare DNA niet mogelijk om dit te achterhalen.
Deel dit artikel
