Monitoring in de provincies

In de vroege ochtend steekt een wolf de weg over, foto: Martin Podt

In Nederland kennen we zowel gevestigde als zwervende wolven. Op deze pagina geven we eerste een overzicht van de activiteit van gevestigde wolven, daarna van zwervende wolven die ons land aandoen.

Monitoring gevestigde wolven

Lees welke wolven waar in Nederland gevestigd zijn en wat de afgelopen periode hun activiteiten zijn geweest.

Zuidwest-Drenthe/Zuidoost-Fryslân

Dit voorjaar heeft het wolvenpaar GW2397m en GW2090f in de regio Zuidwest-Drenthe en Zuidoost-Fryslân minstens drie welpen gekregen, wat betekent dat in dit gebied voor het eerst een roedel ontstaan is. In de afgelopen periode is het wolvenpaar weer vastgesteld in deze regio, met name op basis van getroffen schapen. Daarbij werd in enkele gevallen DNA van beide individuen aangetroffen wat erop duidt dat ze samen gegeten hebben. Ook werd het paar herhaaldelijk samen op wildcamerabeelden waargenomen.

Veluwe

Noord-Veluwe Wildcamerabeelden toonden aan dat er voor het vierde jaar op rij jongen zijn geboren op de Noord-Veluwe. Wolvin GW998f is opnieuw in het territorium op de Noord-Veluwe vastgesteld. Er zijn in dit gebied op basis van wildcamera beelden meerdere keren ten minste zes welpen tegelijkertijd geteld. Ook is de dochter uit een eerdere worp, GW2666f, in deze periode opnieuw in het territorium van de Noord-Veluwe vastgesteld. Daarnaast is afgelopen periode een wolf aangetoond op de Noord-Veluwe waarvan het DNA nog niet eerder gevonden was. Deze wolf heeft code GW2905mgekregen en blijkt uit DNA-analyse een jong te zijn van de roedel op de Noord-Veluwe.

Een wolvenwelp in Nederland, opname: Jeroen Arends

Midden-Veluwe Op de Midden-Veluwe is de gevestigde wolvin GW960f meermaals vastgesteld op basis van DNA uit keutels. Aan de hand van zichtwaarnemingen en camerabeelden wordt aangenomen dat zij naar alle waarschijnlijkheid dit jaar voor het eerst jongen heeft geworpen. Er zijn op de Midden-Veluwe ten minste vier welpen geboren. In dit territorium werd tot februari de mannelijke wolf GW1428m vastgesteld. De afgelopen periode (mei – juli) werden twee andere mannelijke wolven in het territorium via DNA vastgesteld. Het gaat hierbij om GW2398m (een jong van de roedel Noord–Veluwe) en GW2903m (een nog onbekende wolf waarvan de herkomst vooralsnog onduidelijk is). Het is daarom nog niet zeker wie de vader van de welpen is. Zuidwest-Veluwe Op de Zuidwest-Veluwe wordt met grote regelmaat een wolvin op wildcamera vastgelegd. Het is nog niet bekend welk individu dit is. Zuidoost–Veluwe Op de Zuidoost-Veluwe is de afgelopen periode van wolf GW1889m en wolvin GW2363f geen DNA gevonden. Wel zijn veelvuldig twee wolven op de camera vastgelegd in deze regio. Zuid-Veluwe Bekend is dat er in het Park de Hoge Veluwe minimaal drie welpen zijn geboren. Wie de ouders zijn is nog niet bekend.

Noord-Brabant & Limburg

Aan de hand van gevonden DNA bij getroffen schapen is gebleken dat de wolf GW1625m weer terug is in zijn oude territorium De Groote Heide. De wolf was begin februari 2022voor het laatst in Nederland via DNA aangetoond en daarna medio februari 2022 nabij Krefeld in Nordrhein-Westfalen (Duitsland) en later in de Duitse Eifel. Op 28 april werd GW1625m weer in Nederland aangetoond middels DNA op getroffen schapen (in de omgeving van Well, Limburg). Zie de kaart met de schematische aangeduide locaties waar het DNA is aangetroffen van GW1625m. GW1625m kon de afgelopen tijd weer herhaaldelijk worden vastgesteld in zijn oude territorium. Sinds zijn vertrek begin dit jaar, was de eerste waarneming die weer in dit gebied gedaan werd, van 17 mei 2022 op basis van DNA-afname van een dood gevonden ree. GW1625m is in het gebied (gezien zijn karakteristieke uiterlijk) veelvuldig herkenbaar op wildcamera's vastgelegd. Toelichting bij de kaart: Globale aanduiding van de locaties waar het DNA van GW1625m de afgelopen maanden is vastgesteld. Van de periode maart zijn geen DNA-monsters bekend. N.B. de stippellijn geeft nadrukkelijk niet de daadwerkelijk gelopen route aan en is puur opgenomen om de grootte van de afstand van deze uitstap te illustreren.

Monitoring zwervende wolven

De afgelopen periode zijn er 10, deels voor Nederland nieuwe, individuen via DNA-analyse aangetoond. Zij zijn nog niet (voor tenminste zes maanden) aanwezig in één bepaald leefgebied in Nederland. Het zijn zwervende wolven en zijn weergegeven in Tabel 1 Gevestigde en zwervende wolven. De individuen zijn hieronder beschreven.

Noord- en Oost-Nederland

In de omgeving van Midden-Drenthe is wolvin GW2670f in de maanden mei en juni viermaal op basis van DNA aangetoond. Driemaal was dit op basis van gedode schapen en eenmaal op basis van een keutel. Daarnaast zijn er in deze regio meermaals beelden gemaakt met wildcamera's van twee wolven samen. Medio juli zijn nabij Doldersum (provincie Drenthe) schapen aangevallen door een wolf. DNA-onderzoek heeft aangetoond dat het om een mannelijke wolf -GW2904m -, gaat, waarvan de herkomst vooralsnog onbekend is. In de periode van eind juni tot begin juli is het DNA van wolf GW2864m vastgesteld bij vier aanvallen op schapen in de regio van Emmen (provincie Drenthe). Deze mannelijke wolf lijkt vanuit die regio af te zakken richting Midden-Overijssel. Het individu was eerder in maart 2022 vastgesteld in Duitsland in de omgeving van de Gartow roedel in Nedersaksen. Ten oosten van Dwingelderveld, in de omgeving van Nieuw-Balinge(provincie Drenthe), is in juli tweemaal een aanval op schapen geweest waarbij een nog niet eerder in Nederland aangetoonde wolf is vastgesteld. Het blijkt een jonge mannelijke wolf, GW2488m, van de Rehburg roedel in Nedersaksen. De wolf is daar in 2020 voor het eerst vastgesteld. Bij herhaalde aanvallen op schapen in de regio Noordoostpolder en omstreken in de periode van midden juni tot eind juli is het DNA van wolf GW2541m aangetroffen. Deze mannelijke wolf is al langer actief in deze regio. Voor het eerst werd hij op 15 april 2022 vastgesteld. In juli wordt het DNA van wolvin GW2902f vastgesteld op basis van een uitwerpsel en een DNA-monster van gedode schapen in de regio Engbertsdijksvenen (provincie Overijssel). Het blijkt een jong te zijn van de Scheeßel roedel in Nedersaksen.

Midden-Nederland

Eind juli is nabij Nijkerk (provincie Gelderland) het DNA van wolvin GW2668f aangetroffen bij een aanval op schapen. Deze wolvin werd in maart dit jaar voor het eerst vastgesteld elders in het noordelijke deel van de Noord-Veluwe, nabij Doornspijk. Uit DNA-analyse is bekend geworden welke wolf in de nacht van 5 op 6 juni 2022 door het verkeer op de A50 is doodgereden. Het betrof de wolvin GW2669f. Dit is de dochter van de Noord-Veluwe roedel en was in april dit jaar de eerste wolf die in de provincie Noord-Holland werd vastgesteld. Waarschijnlijk was dit ook de wolf die in april door Amersfoort liep en in diezelfde periode is gezien bij Maartensdijk. Deze wolf is vanuit 't Gooi zonder gezien te worden teruggelopen naar de Noordoost-Veluwe. Het dier werd daar in juni doodgereden op de A50. Op de Midden-Veluwe is uit een keutel een nieuwe wolf, GW2903m, vastgesteld. De herkomst van deze wolf is niet bekend. Ook wolf GW2398mis door middel van uitwerpselen vastgesteld op de Midden-Veluwe. Dit is een nakomeling van de Noord-Veluwe. Het is onbekend in welk jaar deze wolf geboren is. Ten oosten en buiten het Park de Hoge Veluwe is wolf GW2087m meermaals vastgesteld op basis van DNA van uitwerpselen. Het betreft een nakomeling van de roedel van de Noord-Veluwe en hij wordt sinds maart 2021 af en toe op de Veluwe aangetroffen.

Op veel plekken hangen cameravallen die de wolven filmen zodra ze in beeld zijn, zoals dit paar tijdens een nachtelijke wandeling, opname: R.J. Popken