Kaart verspreiding wolf
Deze wolf werd afgelopen zomer waargenomen op een akker in Groningen, foto: Rik Wever
Monitoring 1 augustus - 31 oktober 2022
De kaart geeft de gebieden weer waar in de periode van 1 augustus tot en met 31 oktober 2022 met zekerheid wolven aanwezig waren in Nederland. Via DNA-analyse was het in een aantal gevallen mogelijk om de individuen te achterhalen. Wanneer u op de iconen klikt, krijgt u meer informatie over de betreffende wolven. Ook is het mogelijk om op de kaart in te zoomen. De betekenis van de iconen is onder de kaart uitgelegd.
In de tabel onder de kaart wordt een overzicht gegeven van de wolven die op dit moment in Nederland gevestigd zijn en van de wolven die de afgelopen periode door Nederland trokken.
Op de kaart zijn niet alle wolvenwaarnemingen binnen de bekende territoria van de wolven weergegeven. Deze wolvenwaarnemingen zijn, binnen de betreffende gebieden, samengevat in één gekleurd wolvenicoon.
Toelichting en leeswijzer kaart
Op de kaart 'Wolvenmonitoring' zijn vier typen iconen aangegeven: een gekleurde wolf, een grijze wolf, een witte wolf en een pootafdruk.
De gekleurde wolven geven het gebied aan waar de afgelopen periode op basis van DNA-analyse is aangetoond welke wolven (individuen) hier vastgesteld zijn. De gekleurde wolveniconen geven het gebied aan waar wolven officieel gevestigd zijn, volgens de criteria uit het Interprovinciaal Wolvenplan, én waar in de afgelopen periode DNA-sporen zijn aangetroffen. De gevestigde wolven die afgelopen periode via DNA zijn vastgesteld zijn: GW2397m en GW2090f in leefgebied Zuidwest-Drenthe/Zuidoost-Fryslân, GW893m en GW998f op de Noord-Veluwe, GW1889m en GW2363f in het zuidoostelijk deel binnen het bestuurlijk aangewezen leefgebied van de Midden-Veluwe en GW1625m op De Groote Heide in Noord-Brabant/Limburg.
Het icoon van de witte wolf geeft aan dat er een sterk vermoeden bestaat om welke individuen het gaat, maar waarvoor de afgelopen periode geen DNA-bewijs is. Op de Midden-Veluwe is van de gevestigde wolvin GW960f in de afgelopen periode geen DNA gevonden. Deze wolf is zeer waarschijnlijk begin november wel in dit gebied met de roedel op de wildcamera gezien.
De grijs gekleurde wolven staan symbool voor zwervende wolven. Zij hebben nog geen vast leefgebied gevonden en zijn nog niet langer dan zes maanden in Nederland via DNA aangetoond. Sommige nakomelingen van de (Noord-Veluwe) roedel zijn ook als grijs gekleurde iconen aangegeven als zij zich buiten het bekende territorium van de Noord-Veluwe bevinden en zij nog geen vast territorium hebben gevonden. Van noord naar zuid betreffen de grijze iconen GW3011f, GW2864m, GW2488m, GW2541m, GW2902f, GW2905m, GW3012f, GW2664m, GW2668f. Tussen de eerste locatie waar de zwervende wolf via DNA is vastgesteld en (indien aanwezig) de laatste locatie is een stippellijn getrokken, eventueel via de plekken waar het dier nog meer via DNA is vastgesteld. De aangegeven lijn betreft nadrukkelijk niet de daadwerkelijk gelopen route van de wolf. Op de kaart is voor GW2541m en GW3012f een lijn aangegeven, omdat deze wolven enige afstanden door Nederland hebben afgelegd.
De locaties met een pootafdruk geven de gebieden aan waar overige zekere wolfwaarnemingen gedaan zijn, zoals zichtwaarnemingen en wildcamerabeelden, maar waar het individu niet met zekerheid aan te duiden is. Voor een individubepaling is namelijk DNA nodig. Bij de wolvenwaarnemingen aangegeven met een pootafdruk is geen DNA beschikbaar. Het kan ook zijn dat DNA wel beschikbaar is, maar hier geen individu uit blijkt. Een uitzondering op deze definitie vormt de wolf GW2932m. Dit individu is op 21 september dood aangetroffen in Heerde, provincie Gelderland. Deze wolf heeft ook het wolvenpoot icoon gekregen omdat de doodsoorzaak vooralsnog onbekend is.
Overzicht gevestigde en zwervende wolven
In onderstaande tabel is weergegeven van welke wolven er op dit moment een vermoeden is dat zij gevestigd zijn in Nederland en waar deze zich (waarschijnlijk) de afgelopen periode bevonden. Gevestigde wolven zijn de afgelopen maanden of jaren (meermaals) in Nederland in dezelfde regio aangetoond en verblijven er langer dan zes maanden. Deze wolven zijn om die reden in de tabel aangeduid als gevestigde wolven en wordt er in die regio’s onderzoek gedaan naar sporen. In het hoofdstuk ‘Monitoring in de provincies’ wordt meer toegelicht over deze wolven.
Naast gevestigde wolven zijn er ook wolven die minder dan zes maanden in één regio voorkomen. Deze wolven zijn in de tabel aangegeven als zwervende wolven. Een zwervende wolf heeft nog geen vast leefgebied gevonden en is nog niet langer dan zes maanden in eenzelfde leefgebied via DNA aangetoond. In het overzicht van de zwervende wolven zijn alleen wolven opgenomen die de afgelopen periode (1 augustus tot en met 31 oktober 2022) via DNA zijn vastgesteld in Nederland.
Het spreekt voor zich dat niet uit te sluiten valt dat er in deze periode mogelijk meer wolven aanwezig waren in Nederland. Niet alle wolven worden waargenomen. Ook zullen er waarnemingen zijn die niet gemeld worden of meldingen die niet gevalideerd kunnen worden, waardoor er niet met zekerheid gezegd kan worden dat het om een wolf gaat. Daarnaast vindt er op sommige plekken in Nederland geen monitoring plaats, terwijl er wel wolvenwaarnemingen bekend zijn (bijvoorbeeld uit de media). Dit kan voorkomen omdat er altijd toestemming nodig is van terreinbeheerders en andere betrokkenen om de terreinen te betreden en te onderzoeken.
Tabel 1 Gevestigde en zwervende wolven in Nederland. Van een gevestigde wolf is sprake als deze minimaal 6 maanden in dezelfde regio of hetzelfde gebied via DNA aantoonbaar aanwezig is. Voor zwervende wolven is dat nog niet het geval. Dikgedrukte codes staan voor gevestigde wolven. GW staat voor Genetische Wolf, gevolgd door een uniek volgnummer, en daarna een m (man) of f (vrouw). Nakomeling NV, staat voor nakomeling van de Noord-Veluwe roedel. De wolf aangeduid met een † is omgekomen.
Toelichting op de tabel
* Nakomeling van de Noord-Veluwe roedel (GW998f x GW893m), geboren in de periode 2019-2022 en aangetoond met DNA. Voor deze nakomelingen geldt dat zij nog kunnen optrekken met de ouderlijke Noord-Veluwe roedel of (vanaf ongeveer het tweede levensjaar) op zoek zijn naar een eigen territorium dat al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel ligt. Dit kan het geval zijn voor bijvoorbeeld GW2905m. ** De roedel van GW960f en het wolvenpaar GW1889m en GW2363f bevinden zich op dit moment beiden in het door de provincie Gelderland aangewezen wolvenleefgebied op de Midden-Veluwe. De roedel van GW960f bevindt zich ten westen van de Otterloseweg (N304) terwijl het wolvenpaar GW1889m en GW2363f ten oosten van de N304 is aangetoond.
*** De territoriumgrenzen op de Veluwe fluctueren gedurende het jaar. Hierdoor is het voor de afgelopen periode niet duidelijk wat de precieze begrenzingen zijn van de verschillende territoria in dit gebied. Wolven leggen elk jaar pas in de winterperiode opnieuw hun territoriumgrenzen vast. Grote roedels zijn op dat moment dominanter dan kleinere roedels. Afhankelijk van de dominantie van de roedel, kunnen territorium grenzen dus jaarlijks verschuiven.
Wolf op de Veluwe, foto: Klaas Jan Arkema
Deel dit artikel
