Overzicht verspreiding wolf
Luchtfoto Midden-Drenthe. Fotograaf: Marielle van Uitert
Wolvenmonitoring 16 februari – 17 mei 2024
Onderstaande kaart laat zien in welke gebieden in de periode 16 februari tot en met 17 mei 2024 met zekerheid wolven langdurig aanwezig waren in Nederland. Via DNA-analyses zijn in een aantal gevallen de individuele wolven achterhaald. Die zijn in de kaart met kleur aangegeven.
Klik op de iconen voor meer informatie over de betreffende wolven. De kaart kan worden ingezoomd. Onder de kaart staat de betekenis van de iconen.
In de tabel staat een overzicht van de in Nederland gevestigde wolven. Er wordt aangegeven of deze wolven de afgelopen periode zijn aangetoond met DNA. Daarnaast biedt de tabel een overzicht van de nakomelingen die de afgelopen periode zijn aangetoond via DNA. In dit overzicht staan ook de wolven die de afgelopen periode door Nederland trokken en zijn aangetoond op basis van DNA-analyses op individu.
Toelichting en leeswijzer kaart
Op de kaart 'Wolvenmonitoring' zijn drie typen iconen aangegeven: een gekleurd gebied met wolf, een grijze wolf en een auto.
De gekleurde gebieden met wolf-icoon laten zien waar wolven officieel gevestigd zijn, volgens de criteria uit het Interprovinciaal Wolvenplan. Ook duiden deze gebieden aan waar zich een wolvenpaar heeft gevormd én waar in de afgelopen periode DNA-sporen van wolven zijn aangetroffen. De volgende gevestigde wolven zijn de afgelopen periode via DNA vastgesteld:
- GW2090f en GW2397m in de Drents-Friese regio;
- GW3011f en GW3250m in Midden-Drenthe;
- GW998f op de Noord-Veluwe;
- GW2664m op de Noordwest-Veluwe;
- GW2540f en GW3238m op de Midden-Veluwe;
- GW2087m op de Hoge Veluwe en omstreken;
- GW3012f en GW2435m op de Zuidwest-Veluwe;
- GW3816f en GW3425m in het noordelijk deel van de Gelderse Vallei;
- GW3237m op de Utrechtse Heuvelrug.
Op de Utrechtse Heuvelrug is op wildcamerabeelden naast de solitaire wolf GW3237m ook een ouderpaar vastgesteld. Wolvin GW4076f werd de afgelopen periode met DNA op de Utrechtse Heuvelrug vastgesteld. Of zij de wolvin van dit ouderpaar is, kan pas met zekerheid bevestigd worden met DNA van uitwerpselen van de welpen.
Verder is in het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant het DNA aangetoond van GW3449f. Het territorium van deze wolvin bevindt zich voornamelijk in Vlaanderen maar overschrijdt de grens van Nederland.
Zwervende wolven zijn op de kaart aangegeven met een grijsgekleurde wolf-icoon. Deze wolven hebben nog geen vast leefgebied gevonden en er is nog niet via DNA aangetoond dat deze wolven langer dan zes maanden in Nederland zijn. Het betreffen de zwervende wolven GW2398m, GW3155m, GW3694f, GW3824m, GW4077f, GW4240m, GW4242m, GW4243f, GW4245m en GW4246f. Mannelijke wolf GW2398m was eerder gevestigd op de Midden-Veluwe maar heeft dit territorium verlaten. Voor zwervende wolven die langere afstanden hebben afgelegd, is op de kaart een stippellijn getrokken tussen de eerste en de laatste locatie waar de wolf via DNA is vastgesteld. Ook zijn eventuele tussenliggende plekken aangegeven waar het dier via DNA is vastgesteld. Het gaat om de wolven GW2398m, GW3824m, GW3694f en GW4242m. De lijn op de kaart geeft nadrukkelijk níét de werkelijke route aan die de wolf heeft afgelegd.
Een auto-icoon geeft aan waar een wolf is omgekomen in het verkeer. In de afgelopen periode zijn in Nederland ten minste drie wolven in het verkeer omgekomen: wolvin GW4244f werd doodgereden bij Ede, wolf GW4245m op de A28 bij Spier en wolvin GW4246f werd dood gevonden op de N297 bij Sittard.
Jonge wolf in de natuur. Fotograaf: Cees van Kempen (Ispida Wildlife Productions)
Tabel gevestigde en zwervende wolven
In onderstaande tabel staat van welke wolven er op dit moment wordt vermoed dat zij gevestigd zijn in Nederland, en waar deze wolven zich (waarschijnlijk) de afgelopen periode bevonden.
Gevestigde wolven zijn de afgelopen maanden of jaren (meerdere keren) in dezelfde regio in Nederland aangetoond en verblijven er langer dan zes maanden en/of hebben een paar gevormd. Deze wolven zijn daarom als ‘gevestigd’ aangeduid in de tabel. In de regio’s met gevestigde wolven wordt actief onderzoek gedaan naar sporen. In het hoofdstuk ‘Monitoring in de provincies’ wordt meer toegelicht over deze wolven. In de tabel wordt voor eerder vastgestelde gevestigde wolven aangegeven of zij ook in de afgelopen periode met DNA zijn aangetoond. De dikgedrukte codes staan voor gevestigde wolven.
Bij de gevestigde wolven worden ook hun nakomelingen genoemd die in de afgelopen periode met DNA zijn vastgesteld. Onderstaande afkortingen in de tabel verwijzen naar de afkomst van nakomelingen uit verschillende wolvenroedels:
- DFR: nakomeling van de roedel in de Drents-Friese regio
- MD: nakomeling van de Midden-Drenthe-roedel
- NV: nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel
- NWV: nakomeling van de Noordwest-Veluwe-roedel
- MV: nakomeling van de Midden-Veluwe-roedel
- ZWV: nakomeling van de Zuidwest-Veluwe-roedel
Naast gevestigde wolven staan er in de tabel zwervende wolven. Een zwervende wolf heeft nog geen vast leefgebied gevonden en is nog niet langer dan zes maanden in eenzelfde leefgebied aangetoond via DNA. Het kan hier ook gaan om nakomelingen van gevestigde wolven die de geboorteroedel inmiddels hebben verlaten maar nog geen vast leefgebied hebben gevonden. In het overzicht van zwervende wolven zijn alleen wolven opgenomen die de afgelopen periode (16 februari tot en met 17 mei 2024) met DNA zijn vastgesteld in Nederland.
De dikgedrukte codes in de tabel staan voor gevestigde wolven. Bij dungedrukte codes gaat het om nakomelingen of zwervende wolven. GW staat voor Genetische Wolf, gevolgd door een uniek volgnummer en de aanduiding m (man) of f (vrouw). Wolven aangeduid met een † zijn omgekomen, meer informatie over deze wolven is te vinden in het kader Verkeersaanrijdingen.
Niet alle wolven worden waargenomen. Het is daarom niet uit te sluiten dat er in deze periode meer wolven aanwezig waren in Nederland. Daarnaast vindt op sommige plekken in Nederland geen monitoring plaats, terwijl er wel wolvenwaarnemingen bekend zijn via bijvoorbeeld de (social) media. Terreinbeheerders en andere betrokkenen moeten toestemming geven om terreinen te betreden en te onderzoeken. Die toestemming wordt niet altijd gegeven. Er vindt daardoor geen monitoring plaats in delen van de Noord-Veluwe, Noordoost-Veluwe, Midden-Veluwe, Hoge Veluwe e.o. en de Utrechtse Heuvelrug. Uit vier van de gebieden is wel informatie bekend uit andere delen van het territorium. Van één van de gebieden zijn geen wildcamerabeelden beschikbaar.
Toelichting op de tabel
aWolvin GW2363f en wolf GW1889m kunnen het ouderpaar van de roedel op de Zuidoost-Veluwe zijn maar dit is nog niet met DNA bevestigd.
bOp wildcamerabeelden is op basis van uiterlijke kenmerken naast de solitaire wolf ook een ouderpaar vastgesteld. Wolvin GW4076f kan de wolvin van het ouderpaar zijn, maar dit is nog niet met DNA bevestigd.
cHet territorium van deze wolvin bevindt zich voornamelijk in het noorden van de provincie Antwerpen (Vlaanderen, België) maar overschrijdt voor een deel de Nederlandse grens in het zuidwesten van de provincie Noord-Brabant. Deze wolvin heeft in België de naam Emma gekregen.
dDeze wolf is vertrokken uit het territorium van de Midden-Veluwe. Na uitstapjes naar Duitsland en België is hij gemeld in het oosten van Vlaanderen (België), waar hij zich bij de Hechtel-Eksel-roedel lijkt aan te sluiten.
eNakomeling van de Noord-Veluwe-roedel (GW998f x GW893m), geboren in de periode 2019-2023 en aangetoond met DNA. Deze nakomeling kan nog optrekken met de ouderlijke Noord-Veluwe-roedel of (vanaf ongeveer het tweede levensjaar) op zoek zijn naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel.
Deel dit artikel
