Overzicht verspreiding wolf
Luchtfoto Hart van Drenthe, foto: Marielle van Uitert
Wolvenmonitoring 21 oktober 2023 - 15 februari 2024
Onderstaande kaart laat zien in welke gebieden in de periode van 21 oktober 2023 tot en met 15 februari 2024 met zekerheid wolven langdurig aanwezig waren in Nederland. Via DNA-analyses zijn in een aantal gevallen de individuen achterhaald. Die zijn in de kaart met kleur aangegeven.
Bekijk hieronder (of via deze link) de interactieve versie van de kaart. Klik op de iconen voor meer informatie over de betreffende wolven. De kaart kan worden ingezoomd. Onder de kaart staat de betekenis van de iconen.
In de tabel onderaan deze pagina staat een overzicht van de in Nederland gevestigde wolven. Er wordt aangegeven of deze wolven de afgelopen periode zijn aangetoond met DNA. Daarnaast biedt de tabel een overzicht van de nakomelingen die de afgelopen periode zijn aangetoond via DNA. In dit overzicht staan ook de wolven die de afgelopen periode door Nederland trokken en op basis van DNA-analyses op individu aangetoond zijn.
Toelichting en leeswijzer kaart
Op de kaart 'Wolvenmonitoring' zijn vijf typen iconen aangegeven: een gekleurd gebied met wolf, een grijze wolf, een auto, een trein en een doorgestreepte pootafdruk.
De gekleurde gebieden met wolf-icoon geven het globale gebied aan waar de afgelopen periode op basis van DNA-analyse wolven (individuen) zijn vastgesteld. De gekleurde gebieden laten zien waar wolven officieel gevestigd zijn, volgens de criteria uit het Interprovinciaal Wolvenplan. Ook duiden deze gebieden aan waar zich een paar heeft gevormd én waar in de afgelopen periode DNA-sporen van wolven zijn aangetroffen. De volgende gevestigde wolven zijn de afgelopen periode via DNA vastgesteld: GW2090f en GW2397m in de Drents-Friese Regio, GW3011f en GW3250m in Midden-Drenthe, GW2666f op de Noordoost-Veluwe, GW998f en GW893m op de Noord-Veluwe, GW2668f op de Noordwest-Veluwe, GW2540f 1 op de Midden-Veluwe, GW3012f en GW2435m op de Zuidwest-Veluwe en GW3237m op de Utrechtse Heuvelrug. Daarnaast wordt aan de hand van wildcamerabeelden aangenomen dat de volgende wolven de afgelopen periode nog steeds in hun territorium aanwezig waren: GW2363f en GW1889m op de Zuidoost-Veluwe en GW2664m op de Noordwest-Veluwe. Het is onduidelijk óf en zo ja welke wolven er momenteel gevestigd zijn in de omgeving van de Hoge Veluwe. De afgelopen periode is, door beperkte mogelijkheden voor gecoördineerde monitoring, in en om deze regio geen DNA vastgesteld van een wolf die hier mogelijk gevestigd is.
Zwervende wolven zijn op de kaart aangegeven met een grijsgekleurde wolf-icoon. Deze wolven hebben nog geen vast leefgebied gevonden en er is nog niet via DNA aangetoond dat zij langer dan zes maanden in Nederland zijn. Het betreffen de zwervende wolven GW2563m, GW3155m, GW3425m, GW3645m, GW3810f, GW3816f, GW3880m, GW4003m en GW4004f. Voor zwervende wolven die langere afstanden hebben afgelegd, is een stippellijn getrokken tussen de eerste en de laatste locatie waar de wolf via DNA is vastgesteld. Ook zijn eventuele andere plekken aangegeven waar het dier via DNA is vastgesteld. De lijn op de kaart geeft nadrukkelijk níét de werkelijke route aan die de wolf heeft afgelegd. Op de kaart staat een stippellijn voor de wolven GW3155m, GW3425m, GW3645m en GW3814f, omdat zij een redelijke afstand hebben afgelegd.
Een auto-icoon geeft aan waar een wolf is omgekomen in het verkeer. In de afgelopen periode zijn twee wolven in het verkeer omgekomen: wolvin GW3814f werd doodgereden op de N227 bij Leusden en wolf GW3884m op de N302 bij Ermelo.
De locatie met een trein-icoon geeft aan waar een wolf is omgekomen door een aanrijding met een trein. In de afgelopen periode zijn wolvinnen GW3243f en GW3883f bij Hoog Soeren en Ede doodgereden door een trein.
Een doorgestreepte pootafdruk-icoon geeft aan dat een wolf door een andere oorzaak is omgekomen. Dit was in de afgelopen periode het geval bij twee wolven, namelijk GW3693f bij Elspeet (mogelijk gedood door soortgenoten) en GW3875m bij Uddel (doodsoorzaak bacteriële infectie).
1 Het is onduidelijk of de partner van GW2540f uit 2023 (wolf GW2398m) ook nog gevestigd is in het gebied van de Midden-Veluwe. Het DNA van deze wolf is namelijk in de periode van december 2023 tot en met januari 2024 meerdere keren (ver) buiten het territorium van de Midden-Veluwe aangetroffen.
Wolvensporen in de sneeuw, foto: Marielle van Uitert
Tabel gevestigde en zwervende wolven
In onderstaande tabel staat van welke wolven er op dit moment wordt vermoed dat zij gevestigd zijn in Nederland, en waar deze wolven zich (waarschijnlijk) de afgelopen periode bevonden.
Gevestigde wolven zijn de afgelopen maanden of jaren (meerdere keren) in dezelfde regio in Nederland aangetoond en verblijven er langer dan zes maanden en/of hebben een paar gevormd. Deze wolven zijn daarom als ‘gevestigd’ aangeduid in de tabel. In de regio’s met gevestigde wolven wordt actief onderzoek gedaan naar sporen. In het hoofdstuk ‘Monitoring in de provincies’ wordt meer toegelicht over deze wolven. Bij de gevestigde wolven zijn ook hun nakomelingen opgenomen. Onderstaande afkortingen in de tabel verwijzen naar de afkomst van nakomelingen uit verschillende wolvenroedels:
- DFR: nakomeling van de roedel in de Drents-Friese regio
- MD: nakomeling van de Midden-Drenthe-roedel
- NV: nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel
- NWV: nakomeling van de Noordwest-Veluwe-roedel
- MV: nakomeling van de Midden-Veluwe-roedel
- ZWV: nakomeling van de Zuidwest-Veluwe-roedel
Naast gevestigde wolven staan er in de tabel zwervende wolven. Een zwervende wolf heeft nog geen vast leefgebied gevonden en is nog niet langer dan zes maanden in eenzelfde leefgebied aangetoond via DNA. Het kan hier ook gaan om nakomelingen van gevestigde wolven die de geboorteroedel inmiddels hebben verlaten, maar nog geen vast leefgebied hebben gevonden. In het overzicht van de zwervende wolven zijn alleen wolven opgenomen die de afgelopen periode (21 oktober tot en met 15 februari 2024) via DNA zijn vastgesteld in Nederland. Niet alle wolven worden waargenomen. Het is daarom niet uit te sluiten dat er in deze periode meer wolven aanwezig waren in Nederland.
Daarnaast vindt op sommige plekken in Nederland geen monitoring plaats, terwijl er wel wolvenwaarnemingen bekend zijn via bijvoorbeeld de (social) media. Terreinbeheerders en andere betrokkenen moeten toestemming geven om terreinen te betreden en te onderzoeken. Die toestemming wordt niet altijd gegeven.
In de tabel wordt voor eerder vastgestelde gevestigde wolven aangegeven of zij ook in de afgelopen periode met DNA aangetoond zijn. Daarnaast worden hun nakomelingen genoemd die in de afgelopen periode met DNA zijn vastgesteld, zie hierboven de gebruikte afkortingen voor de afkomst. De dikgedrukte codes staan voor gevestigde wolven. GW staat voor Genetische Wolf, gevolgd door een uniek volgnummer en de aanduiding m (man) of f (vrouw). Wolven aangeduid met een † zijn omgekomen.
Toelichting op de tabel
* Nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel (GW998f x GW893m), geboren in de periode 2019-2023 en aangetoond met DNA. Voor deze nakomelingen geldt dat zij nog kunnen optrekken met de ouderlijke Noord-Veluwe-roedel of (vanaf ongeveer het tweede levensjaar) op zoek zijn naar een eigen territorium, al dan niet in de buurt van het territorium van de ouderlijke roedel.
** Het is onduidelijk of wolf GW2398m nog gevestigd is in het territorium van de Midden-Veluwe. Het DNA van deze wolf is in de periode van december 2023 tot en met medio januari 2024 meerdere keren (ver) buiten het territorium van de Midden-Veluwe aangetroffen.
Deel dit artikel
