Afhandeling schade door BIJ12

De taxateur neemt DNA af bij een schaap, foto: Marielle van Uitert

Binnengekomen schademeldingen

In de periode 1 november 2022 tot en met 15 februari 2023 zijn 157 meldingen van vermoedelijke wolvenschade aan landbouwhuisdieren binnengekomen bij BIJ12. Drie van deze meldingen zijn niet verder onderzocht. Tijdens de eerste beoordeling van deze meldingen werd namelijk aan de hand van toegestuurde foto’s en een omschrijving van de situatie al duidelijk dat het niet om schade door een wolf ging. Bij de overige 154 meldingen is wel nader onderzocht of er sprake was van een wolf. Bij vijf van de 154 meldingen kon geen DNA meer worden afgenomen. Deze meldingen zullen of zijn verder afgehandeld aan de hand van het veldbezoek, locatie en eventuele andere sporen. Bij de andere 149 meldingen was DNA-afname tijdens het veldbezoek wel mogelijk. Bij 88 van de 149 gevallen gaf de DNA-analyse als uitslag dat het om wolvenschade ging. Twee keer is het DNA van goudjakhals aangetroffen. 23 keer werd het DNA van een hond aangetoond. In 36 gevallen gaf de analyse geen resultaat. Deze meldingen zijn, of worden, nader beoordeeld op basis van veldbezoek, locatie en schadebeeld.

Zeven van deze 36 meldingen zijn inmiddels beoordeeld en toegeschreven aan wolf. Bij veertien meldingen is de schadeveroorzakende diersoort niet te beoordelen; bij deze meldingen is de schadeveroorzakende diersoort ‘diersoort onbekend’. Twee meldingen zijn toegeschreven aan vos. De overige dertien meldingen zijn nog in behandeling. Samen met de meldingen waarbij geen DNA kon worden afgenomen, maakt dit 18 in totaal. De schadeveroorzakende diersoort van deze meldingen wordt later bekend gemaakt. De actuele cijfers van schademeldingen zijn terug te vinden op bij12.nl/wolf.

Overzicht van schademeldingen bij BIJ12 en daaruit volgende resultaten 1 november 2022 - 15 februari 2023

Binnengekomen schademeldingen: 157
Bij eerste beoordeling beoordeeld als niet veroorzaakt door wolf: 3
Veldbezoek taxateurs en DNA-afname bij vermoedelijke wolvenschade: 154
Bevestigde schade veroorzaakt door wolf: 95
Bevestigde schade veroorzaakt door goudjakhals: 2
Bevestigde schade door hond, vos of onbekend: 39
Meldingen nog in behandeling: 18

Onderstaand diagram geeft alleen een beeld van de bij BIJ12 binnengekomen schademeldingen die nader werden onderzocht in de periode van 1 november 2022 tot en met 15 februari 2023. Dit zijn meldingen waarbij het vermoeden bestaat dat een wolf de schade zou hebben veroorzaakt.

Groningen

In deze periode zijn dertien vermoedelijke wolvenschade meldingen uit Groningen binnengekomen. De DNA-uitslagen hiervan gaven driemaal hond aan en leverden tien keer geen resultaat op. Zes van deze tien meldingen zijn beoordeeld. Hiervan is drie keer de schade toegeschreven aan wolf. Drie keer was de schadeveroorzakende diersoort niet vast te stellen, bij deze meldingen is sprake van ‘diersoort onbekend’. De overige vier meldingen worden nog nader beoordeeld.

Drenthe

In provincie Drenthe zijn 34 meldingen bekend. In 23 gevallen bleek uit DNA-analyse dat de schade door een wolf veroorzaakt was. In vijf gevallen ging het om een hond. In vijf gevallen leverde DNA-analyse geen resultaat op en in één geval was DNA-afname niet mogelijk. Bij twee van deze zes meldingen is aan de hand van nadere beoordeling wolf aangewezen als schadeveroorzakende diersoort. Bij één melding kwam een vos uit de beoordeling en één keer was de schadeveroorzakende diersoort niet vast te stellen, deze staat vermeld onder ‘diersoort onbekend’. Twee meldingen moeten nog nader worden beoordeeld door middel van onder andere het veldbezoek.

Fryslân

In Fryslân zijn 25 meldingen gedaan waarbij uit DNA-analyse zeventien keer wolf is aangetoond. Tweemaal is DNA van een goudjakhals aangetroffen. Vier keer is een hond aangetoond. In twee gevallen leverde de DNA-analyse geen resultaat op. Ook na nadere beoordeling van deze twee meldingen was geen schadeveroorzakende diersoort vast te stellen. Deze meldingen staan daarop op ‘diersoort onbekend’.

Flevoland

Er is slechts één melding uit Flevoland opgevolgd en de DNA-analyse gaf ‘hond’ als resultaat.

Overijssel

In deze provincie zijn zeven vermoedelijke wolvenschademeldingen binnengekomen. Hiervan is in twee gevallen wolf aangetoond. In één geval kon geen DNA-afgenomen worden en vier DNA-analyses bleven zonder resultaat. Eén van deze meldingen is beoordeeld aan de hand van veldbezoek en schadebeeld. Aan de hand van deze beoordeling is de schademelding toegeschreven aan vos. De overige vier meldingen zullen nog nader worden beoordeeld.

Gelderland

Vanuit Gelderland zijn 32 meldingen binnengekomen. Hiervan is bij 21 meldingen wolf uit de DNA-analyse gekomen en in zeven gevallen is het DNA van een hond aangetoond. In drie gevallen gaf de DNA-analyse geen resultaat en éénmaal bleek geen DNA-afname mogelijk. Twee van deze meldingen zijn beoordeeld aan de hand van veldbezoek en schadebeeld. Uit deze beoordeling is gebleken dat wolf als schadeveroorzakende diersoort niet uit te sluiten viel. Deze meldingen zijn toegeschreven aan wolf. Twee overige meldingen worden nog nader beoordeeld.

Noord-Brabant

Er zijn 23 vermoedelijke wolvenmeldingen uit Noord-Brabant afkomstig. Hiervan is in vijftien gevallen wolf vastgesteld. Tevens is éénmaal hond via DNA vastgesteld. Van zeven meldingen heeft de DNA-uitslag geen resultaat opgeleverd. Vier van deze meldingen zijn beoordeeld aan de hand van veldbezoek en schadebeeld. Bij deze vier meldingen kon geen schadeveroorzakende diersoort worden vastgesteld. Deze meldingen staan daarom op ‘diersoort onbekend’. Drie overige meldingen worden nog nader beoordeeld.

Limburg

Er zijn zestien meldingen uit Limburg binnengekomen, hiervan is negen keer wolf vastgesteld. Eén keer is hond vastgesteld. Eén keer kon geen DNA worden afgenomen en vijfmaal leverde de DNA-uitslag geen resultaat op. Vier van deze meldingen zijn beoordeeld aan de hand van veldbezoek en schadebeeld. Bij deze vier meldingen kon geen schadeveroorzakende diersoort worden vastgesteld. Deze meldingen staan daarom op ‘diersoort onbekend’. De twee overige meldingen worden nog nader beoordeeld.

Utrecht

Van de drie meldingen in Utrecht leverde de DNA-analyse éénmaal wolf, éénmaal hond en éénmaal geen resultaat op. Deze melding wordt nog nader beoordeeld aan de hand van veldbezoek en schadebeeld.

Overige provincies

Er zijn geen meldingen uit Zeeland, Noord-Holland en Zuid-Holland binnengekomen bij BIJ12.

De goudjakhals

De goudjakhals is een schuw dier met een klein territorium. Dit maakt monitoring lastig. Tot op heden zijn er in de Benelux en Duitsland dan ook geen monitoringsprogramma's voor deze diersoort. In Duitsland zijn drie roedels goudjakhalzen genetisch bekend, maar waarschijnlijk is de populatie groter. Omdat er voor deze diersoort geen actieve monitoring plaatsvindt, zijn de meeste goudjakhalzen die in Nederland worden aangetoond, niet genetisch bekend uit andere landen binnen het CE-wolf consortium. Tussen 1 november 2022 en 15 februari 2023 is de goudjakhals in Nederland een aantal keer waargenomen. Op 31 december 2022 is DNA afgenomen van een getroffen schaap in Fryslân bij Paesens. Dit DNA wees uit dat het om goudjakhals GG021m ging. Dit individu is eerder op 8 oktober aangetroffen in de omgeving van Ferwerd (Fryslân). Op 16 februari kreeg de regionale dierenambulance een melding van een verdronken dier in het kanaal bij Ter Apel (Groningen). Het bleek om een jonge mannelijke goudjakhals te gaan die door de steile beschoeiing niet op eigen kracht uit het water heeft kunnen komen. In de omgeving van het Lauwersmeer (Friese kant) is de afgelopen periode ook een goudjakhals op wildcamera vastgesteld.

Het karkas van de verdronken goudjakhals wordt onderzocht bij het Dutch Wildlife Health Centre, foto: Marielle van Uitert.