Overig wolvennieuws
Plaatsing van wolfwerende hekwerken, foto: Marielle van Uitert
Calamiteitenregeling in Gelderland
In Nederland komen regelmatig zwervende wolven voor. Dit zijn wolven die nog geen vast territorium hebben en op doortocht zijn. Hierbij worden vaak grote afstanden afgelegd en kunnen deze wolven landbouw(huis)dieren aanvallen. In de provincie Gelderland zijn de afgelopen periode kort op elkaar verschillende aanvallen geweest door mogelijk zwervende wolven. Op donderdag 17 november werden drie schapen gedood in de Bommelerwaard en op vrijdag 18 november vier schapen in de Rumptse Polder. De aangevallen schapen stonden in de gemeenten West-Betuwe, Zaltbommel en Maasdriel, wat buiten het vastgestelde wolvengebied in Gelderland ligt.
Voor een zwervende wolf die niet direct doortrekt, heeft de provincie Gelderland een calamiteitenregeling ingericht. Houders van schapen en geiten in de bovengenoemde gemeenten konden noodsets lenen. Ook konden zij gedurende 2 weken een aanvraag doen voor subsidie voor wolfwerende maatregelen. Er zijn 8 aanvragen ingediend. Daarnaast is de wolvenconsulent op bezoek geweest voor advies. Van de aangeboden noodsets is uiteindelijk geen gebruik gemaakt. De zwervende wolven hebben in deze regio in november geen nieuwe slachtoffers gemaakt.
Tot en met 2 januari 2023 is de calamiteitenregeling ook opengesteld voor het grondgebied van de gemeente Arnhem en de gemeente Lingewaard. Lees hier meer.
Eerste schade door goudjakhals in Fryslân
Op 8 oktober 2022 zijn in Ferwert drie schapen gedood. Een taxateur heeft in opdracht van BIJ12 en de provincie Fryslân een DNA-monster verzameld. Uit de DNA-analyse kwam als uitslag een goudjakhals (Canis aureus). Dit is daarmee de eerste schademelding van een goudjakhals in Fryslân. De goudjakhals heeft één keer eerder schade veroorzaakt in Nederland. In oktober 2020 werden in de Ooijpolder (provincie Gelderland) voor het eerst schapen gedood door een goudjakhals. Klik hier voor meer info over de goudjakhals.
Er is nog geen landelijke schaderegeling voor de goudjakhals. Toch heeft de provincie Fryslân besloten om schade van een goudjakhals op dezelfde wijze te behandelen als schade van een wolf. Dit betekent dat bij bewezen goudjakhalsschade in Fryslân een tegemoetkoming wordt verleend.
Goudjakhalzen kunnen zich vergrijpen aan landbouwhuisdieren, maar de aanwezigheid van de goudjakhals wordt meestal niet opgemerkt. Dit komt door zijn schuwere houding, maar ook omdat zijn dieet voor 80% uit kleinere zoogdieren bestaat. Eerder dit jaar (12 februari) werd voor de eerste keer in Fryslân een goudjakhals gezien (zie voor meer informatie en beelden, dit artikel). In de periode voor en na die waarneming in februari zijn geen schademeldingen van goudjakhalzen geweest, tot de melding van Ferwert in oktober 2022. Het is niet bekend of het om dezelfde goudjakhals gaat.
Er zijn in de omgeving van Ferwert/Noord-Fryslân ook in de maanden november en december een aantal schademeldingen gedaan. De uitslagen van deze meldingen zijn nog niet bekend en worden in januari verwacht. De verwerking van deze meldingen is nog gaande.
Een goudjakhals, bron: Orientalizing (Creative Commons)
Uitbreiding subsidieregeling Noord-Brabant
In Brabant is de subsidieregeling voor de aanleg van preventieve maatregelen tegen wolvenschade uitgebreid. Vanaf nu kunnen schapen- en geitenhouders in heel Brabant een vergoeding krijgen voor wolfwerende maatregelen, indien er een (zwervende) wolf is waargenomen die schade veroorzaakt. Hierdoor kunnen schapen- en geitenhouders snel maatregelen nemen en daar vervolgens subsidie voor aanvragen. Dit voorkomt oplopende schade en het risico dat een (zwervende) wolf blijft hangen of terugkeert naar een gebied. Een andere wijziging betreft dat terreinbeherende organisaties en particuliere grondeigenaren ook gebruik kunnen maken van de subsidie wanneer ze schapen en geiten inzetten voor begrazing van hun terreinen.
Commissie 'Wolf in Zeeland'
Vanaf begin 2023 zal de Commissie ‘Wolf in Zeeland’ zich bezig houden met het adviseren over een subsidieregeling voor preventieve wolfwerende maatregelen en communicatie en voorlichting over de wolf. Provincie Zeeland wil zorgen dat de dierhouders goed zijn voorbereid, indien een wolf zich (vaker) aandient. In Zeeland is voor de adviescommissie ‘Wolf in Zeeland’ een voorzitter gevonden, de heer Krijn Hamelink. De heer Hamelink is een ervaren bestuurder met hart voor natuur en landbouw.
Afweerrasters in Groningen
Dierhouders in de provincie Groningen kunnen na aanval van een wolf kosteloos gebruik maken van een afweerraster. De provincie heeft tien van deze noodsets beschikbaar, via de leverancier Solarfence. Het raster wordt dezelfde dag gebracht om te voorkomen dat de wolf een tweede keer kan toeslaan. Hierbij hoeft niet eerst bewezen te worden dat het om een wolf gaat. Lees hier meer.
Flexibele inzet kuddebewakingshonden in Limburg
In opdracht van de Provincie Limburg voerde Canine Efficiency de pilot ‘Kuddebeschermingshonden (KBH) Flex-inzet Limburg’ uit. De pilot vond plaats tijdens de winterbegrazingsperiode van februari tot en met april 2022 in het Noord-Limburgse deel van het territorium van wolf GW1625m (De Groote Heide). In dit project werd een duo kuddebeschermingshonden ingezet in een andere schaapskudde dan waar de dieren regulier schapen bewaken. Er werd onderzocht hoe de honden zich gedroegen in deze situatie, met veldobservaties en gps-trackers. Over het algemeen waren de ervaringen positief.
Twee speciale honden beschermen schapen in Limburg, foto: Jelle Naalden
Internationale samenwerking
Verkenning samenwerking vanuit het Rijk
Vanuit het Rijk is het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) een verkenning gestart naar mogelijkheden voor samenwerking met buurlanden over het thema wolf. Daarbij gaat het onder andere om het gezamenlijke (rapporteren over) monitoring en het delen van relevante informatie zoals rapporten, onderzoeken en dergelijke. Deze verkenning krijgt in 2023 verder vervolg.
Grensoverstijgend wolfoverleg
Op 28 en 29 november heeft in Wallonië het 5e grensoverschrijdend wolfoverleg plaatsgevonden tussen de beleidsmedewerkers van de Beneluxlanden en omliggende regio's in Duitsland en Frankrijk. Dit internationale overleg is gericht op kennisuitwisseling en het leggen van contacten. Verschillende onderwerpen komen aan bod. Een voorbeeld hiervan is de presentatie van Nedersaksen die liet zien dat er bij hen wolvenschade voorkomt onder paardachtigen en dan vooral bij jonge dieren. Vlaanderen deelde kennis over de inzet van kuddebewakingshonden. Wolf Fencing België liet zien succesvol met opgeleide vrijwilligers boeren te ondersteunen bij het plaatsen van wolfwerende rasters en te adviseren over welke hekken te plaatsen. De Belgische overheid steunt Wolf Fencing België in hun activiteiten. Frankrijk was voor het eerst aanwezig bij het grensoverschrijdend wolfoverleg.
Wolvenplan komt later
Met het oog op de recente ontwikkelingen en de maatschappelijke signalen nemen de samenwerkende provincies meer tijd voor de actualisatie van het interprovinciaal wolvenplan. De afspraken uit het oude wolvenplan blijven van kracht.