Overig wolvennieuws uit de provincies
Start Projectgroep Wolvenschade Fryslân
Op 23 maart jl. hebben de Gedeputeerde Staten van Provincie Fryslân een projectgroep in het leven geroepen die zich gaat focussen op de preventie van wolvenschade van rondzwervende wolven. Deze Projectgroep Preventie Wolvenschade Fryslân (PPWF) bestaat uit een brede samenstelling:
- Onafhankelijk voorzitter;
- Vertegenwoordiging LTO Noord, vakgroep schapenhouderij;
- Vertegenwoordiging Fries Particulier Grondbezit;
- Vertegenwoordiging de Stichting Beheer Platform kleinschalige schapen- en geitenhouders (KSG);
- Vertegenwoordiging TBO`s (Terreinbeherende organisaties);
- Vertegenwoordiging Vereniging van Friese Gemeenten (VFG);
- Vertegenwoordiging Kollektievenberied Fryslân;
- Een schaapsherder die reeds actief is met het treffen van preventieve maatregelen.
Het Interprovinciaal Wolvenplan schrijft voor dat er een gebiedscommissie wordt opgericht wanneer er sprake is van een gevestigde of territoriale wolf. In Fryslân is momenteel geen sprake van een gevestigde wolf. Daarom heeft de projectgroep een andere rol dan de gebiedscommissie. Mocht er zich wel een wolf vestigen, dan zal de PPWF worden opgeschaald naar een Friese Gebiedscommissie Wolf. De PPWF zal worden ingesteld voor een periode van drie jaar. In 2023 vindt een evaluatie plaats. Op 9 juni heeft de eerste bijeenkomst plaatsgevonden en is de projectgroep daadwerkelijk van start gegaan.
Informatieavond over nieuwe leefgebieden Gelderland
Dit voorjaar is het leefgebied van de wolf in Gelderland op de Noord-Veluwe uitgebreid en is er op de Zuidwest-Veluwe een nieuw leefgebied bij gekomen. De gebiedscommissie preventie wolvenschade Gelderland wil met de schapen- en geitenhouders in de nieuwe gebieden in contact komen en hen adviseren over maatregelen om de dieren te beschermen. Alle schapen- en geitenhouders in het gebied zijn uitgenodigd voor informatieavonden. De digitale inloopavond voor het leefgebied in de gemeente Ede en Renkum is op 21 juni. Voor Heerde en Oldebroek vond de inloopavond op 14 juni plaats. Neem voor meer informatiecontact op met wolvencommissie@gelderland.nl.
Noord-Brabant en Limburg gaan een proef doen met kuddebewakingshonden.
Acties rondom de wolf in Noord-Brabant en Limburg
De mannelijke wolf van de Groote Heide, die sinds februari 2020 in het grensgebied van Brabant en Limburg leeft, heeft daar sindsdien diverse keren schapen aangevallen. In een aantal gevallen waren de schapen niet of niet voldoende beschermd door wolfwerende stroomrasters. In andere gevallen waren er wel wolfwerende stroomrasters aanwezig, maar kon de wolf toch bij de schapen komen. Onderzoek springende wolf Hoe de wolf dat doet weten we niet. Er wordt gesuggereerd dat de wolf heeft geleerd om over de rasters te springen. Dit is echter niet gebruikelijk voor wolven. Maar zonder bewijzen is dit niet uit te sluiten of te bevestigen. Om gerichte maatregelen te kunnen nemen, is het van belang om vast te stellen hoe de wolf binnen de rasters komt. Samen met schapenhouders gaan de provincies Noord-Brabant en Limburg dit nader onderzoeken. Eerdere pogingen met wildcamera's en observaties leverden geen resultaat op. Daarom is ervoor gekozen om zogenaamde BouWatch's in te zetten in zowel Noord-Brabant als Limburg. Dit zijn hooggeplaatste camera's die een groter gebied kunnen overzien. Kuddewaakhonden Naast het onderzoek wordt in Noord-Brabant en Limburg ook een pilot uitgevoerd met kuddewaakhonden. Ark Natuurontwikkeling en Canine Efficiency voeren deze pilot uit met ondersteuning van de betreffende provincies. Goed opgeleide en gesocialiseerde waakhonden beschermen de schapen tegen aanvallen van wolven. Zodra een wolf in de buurt van de schapen komt, slaan de honden aan en verjagen de wolf. In andere landen wordt deze methode vaker toegepast. In 2018 heeft BIJ12 ook een tweejarige pilot met kuddewaakhonden gedaan bij twee schaapskuddes in de natuurgebieden het Wierdense Veld en de Sallandse Heuvelrug. Bekijk hier de evaluatie.
Reconstructie grensoverschrijdende wolf Dinteloord
Op 25 april fotografeert een wandelaar een wolf in Dinteloord (westelijke regio van Noord-Brabant). Dit is het startmoment van een reeks spoed-overleggen, telefoontjes en andere acties, om betrokken partijen te informeren en te adviseren over de aanwezigheid van een zwervende wolf in een gebied. Een reconstructie. Een zwervende wolf duikt vaak onverwachts op en veehouders zijn daar meestal niet op voorbereidt. Boeren werden daarom opgeroepen schapen en geiten veilig te stellen, bijvoorbeeld door ze binnen te halen of in een nachtkraal te plaatsen. De provincie gaf tijdelijke noodsets in bruikleen. Gemeenten en veiligheidsdiensten werden geïnformeerd om vragen van bewoners en recreanten te kunnen beantwoorden. In sommige gevallen woeden ook politie en handhavers ingelicht, omdat er kans bestaat op ‘wolventoerisme’. Wolventoerisme Na de eerste melding van de wolf in Dinteloord, verschenen er snel meer foto's en filmpjes op social media. Dit bracht veel mensen op de been, die graag de wolf in levenden lijve wildenzien. De wolf leek opgejaagd, dit kan ertoe leiden dat het dier onverwacht verkeerswegen oversteekt. Uit sporenonderzoek bleek dat de wolf de natuurgebieden Dintelse Gorzen en Slikken van de Heen heeft bezocht, maar deze ook weer heeft verlaten. De wolf is het Schelde-Rijnkanaal overgezwommen richting Tholen in Zeeland. Het dier besloot daar om weer terug te keren naar Noord-Brabant om via de Brabantse Wal richting België uit beeld te verdwijnen. Meer wolven verwacht DNA-analyse toont aan dat deze wolf eerder aanwezig is geweest in het grenspark Kalmthoutse heide en daar medio april schapen heeft aangevallen. De schade in Dinteloord is voor zover we weten, beperkt gebleven tot één gedood schaap. Het is niet duidelijk waar de wolf nu is. Wat wel duidelijk is, is dat we in het grensgebied Nederland - België meer wolven kunnen verwachten. In deze streek is relatief veel leefgebied aanwezig in de vorm van grote natuurgebieden, afgewisseld met kleinschalige cultuurgronden. Om meer zicht te krijgen op grensoverschrijdende wolven, is internationale samenwerking belangrijk. Onlangs heeft er een internationaal wolvenoverleg plaatsgevonden tussen Duitsland, Frankrijk, België, Luxemburg en Nederland. De aanwezige partijen waren allen overtuigd dat snelle uitwisseling van data en informatie tussen landen onderling, van belang is om tijdig te kunnen anticiperen op zwervende wolven.
De wolf bij Dinteloord op 25 april. Foto: Peter-Hans Nouwen
Resultaten sectie wolvin Zuidwest-Veluwe
De wolvin op de onderzoekstafel. Foto: Hugh Jansman
Begin maart is op de Zuidwest-Veluwe een vrouwelijke wolf doodgereden. Het dier bleek drachtig van acht embryo’s. Ook had ze een flinke longontsteking, maar verder was ze in goede conditie. Dit is onderzocht door Wageningen Environmental Research (WENR) en het Dutch Wildlife Health Centre van de Universiteit Utrecht (DWHC). Onderzoekers van WENR hebben gekeken naar de leeftijd van het dier, het geslacht, de voortplantingsstatus, maaginhoud en identiteit, terwijl onderzoekers van DWHC zich richtten op ziekten en afwijkingen. Drachtige wolvin De wolvin woog ruim 35 kg. Haar spieren en onderhuis vet lieten zien dat zij in goede voedingstoestand was. Op basis van gebitsslijtage is haar leeftijd geschat op circa 2 jaar oud. Het dier was beginnend drachtig van 8 embryo’s. De maaginhoud woog ruim 500 gram en bevatte met name haar en huid resten. Hierin vonden de onderzoekers enkele poten die bleken van een volwassen en een jonge haas. De rest van de maaginhoud wordt op een later moment onderzocht vanuit een dieetstudie van wolven. Genetisch onderzoek wees uit dat het dier GW1729f blijkt te zijn, de dochter van het roedel op de Noord-Veluwe. Dit dier had zich sinds 20 juni 2020 op de Zuidwest-Veluwe gevestigd. De embryo’s waren nog te klein om DNA van voldoende kwaliteit op te leveren en zodoende ook de vader vast te stellen. Longontsteking De wolf had over het hele lichaam trauma veroorzaakt door de aanrijding met een auto. Er zijn uitgebreid monsters genomen om verschillende (dier) ziekten uit te sluiten, waaronder hondenziekte en Covid-19. Deze bleken allen negatief. De wolvin had wel een uitgebreide longontsteking veroorzaakt door een infectie met de zogenoemde Franse hartworm (Angiostrongylus vasorum). Een wolf kan besmet worden door het eten van besmette tussengastheren, zoals slakken. De vos is een natuurlijke gastheer voor deze wormsoort. Deze worm kan bij honden en vossen een ernstige longontsteking veroorzaken. In 2017 waren drie van de tien door DWHC onderzochte vossen positief voor deze worm, en in alle drie van die gevallen heeft de worm bijgedragen aan de dood. De aanwezigheid van deze wormen in het leefgebied van wolven kan mogelijk gezondheidsprobleem voor de dieren vormen. Het is niet zeker of de longontsteking heeft bijgedragen aan het gedrag van het dier en daarmee resulteerde in een verhoogd risico op een verkeersongeluk. Het onderzoek is uitgevoerd conform het Interprovinciaal Wolvenplan.
Schade door wolf in 2020
Provincies betaalden in 2020 (periode 1 november 2019 - 31 oktober 2020) voor € 31,6 miljoen aan tegemoetkomingen voor faunaschade. Dit is € 6 miljoen meer dan in 2019. De schade werd voor ruim 90% veroorzaakt door ganzen aan graslanden. Het totaal van tegemoetkomingen in schade door de wolf bedroeg € 73.878. Dit is 0,2% van de totale landelijk uitgekeerde tegemoetkomingen in faunaschade. Wolven komen in de toptien van schadeveroorzakers niet voor. Alleen in provincie Drenthe en Noord-Brabant staan ze in de top vijf, beide keren op plaats vier, met schadebedragen van € 31.000 en € 23.500 euro. Schapen en lammeren halen als schadepost wel de top tien, als enige diersoort staan ze op plaats acht tussen gewassen en fruit. Dit blijkt uit cijfers die BIJ12 begin juni publiceerde.
Deel dit artikel
