Expertiseteam Stikstof en Natura 2000

'Bijdragen aan oplossen stikstofprobleem'

Provincies werken samen met Rijk en sectoren aan een brede stikstofaanpak

Industrie, verkeer, boerenbedrijven, maar bijvoorbeeld ook CV-ketels, zorgen voor uitstoot van stikstofverbindingen naar de lucht, die neerslaan in de natuur. Dit noemen we stikstofdepositie. In veel natuurgebieden is de stikstofdepositie nu (veel) te hoog. Met als gevolg verstoring van het natuurlijk evenwicht en achteruitgang van de biodiversiteit. De wettelijke bescherming van natuur eist dat we de stikstofdepositie terugdringen. Daarom worden op dit moment nauwelijks nog vergunningen verleend voor activiteiten die leiden tot meer stikstofuitstoot. Denk aan het bouwen van huizen en wegen of uitbreiding van (agrarische) bedrijven. Rijk en provincies hebben een belangrijke rol bij de aanpak van het stikstofprobleem. Daarom werken ze, samen met sectoren, aan maatregelen om de natuur sterker te maken en de stikstofuitstoot te verminderen. Ondersteuning van aanpak stikstof BIJ12 ondersteunt provincies en de Interprovinciale Programmaorganisatie Stikstof en Natuur (IPSN) bij de aanpak van het stikstofprobleem en het versterken van de natuur vanuit het Expertiseteam Stikstof en Natura 2000. Dit kenniscentrum zorgt voor versterking van de kennis en informatie van en voor provincies. Het gaat om kennis en informatie over hulpmiddelen als AERIUS, Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH), juridische vraagstukken en ook over stikstof, natuur en ecologie. Met kennis en informatie helpen we bij de politiek-bestuurlijke besluitvorming en de doorvertaling naar de uitvoeringspraktijk. Ook draagt BIJ12 bij aan de verbinding tussen de provincies onderling en tussen provincies en landelijke actoren in het dossier stikstof en natuur.

Kennis en informatie delen

Het Expertiseteam Stikstof en Natura 2000 helpt mee bij de aanpak van het stikstofprobleem. Juristen en adviseurs VTH ondersteunen provincies bij beleidsontwikkeling en uitvoering van de vergunningverlening, toezicht en handhaving rondom stikstof. Het Landelijk Informatiepunt Stikstof beantwoordt vragen van burgers, bedrijven, provincies en gemeenten bijvoorbeeld over stikstof en Natura 2000. De campus organiseert kennisbijeenkomsten voor onder meer provincies. Verder helpen we ontwikkelaar en gebruikers van AERIUS. Dit is een instrument waarmee de stikstofuitstoot van een bepaalde activiteit wordt berekend en daarmee een basis biedt voor het antwoord op de vraag of een vergunning nodig is. Met de adviseurs Gebiedsgerichte aanpak, Natuur en Monitoring zorgt BIJ12 voor data en kennis die van belang is bij herstel en ontwikkeling van Natura 2000-gebieden. Ook adviseren we provincies bij de ontwikkeling van gebiedsplannen.

“We versterken de juridische en ecologische kennis en informatie van provincies .”

Barbara Beijen, senior juridisch adviseur stikstof en Natura 2000.

Barbara Beijen, senior juridisch adviseur stikstof en Natura 2000:

‘Als jurist werk ik veel samen met juristen bij de provincies. Zo ben ik voorzitter van de provinciale juridische werkgroep stikstof. Ook heb ik regelmatig contact met medewerkers die zich bezighouden met vergunningverlening. Verder help ik bij het beantwoorden van vragen aan ons Landelijk Informatiepunt. Op dit moment ben ik samen met provincies bezig met de zogenoemde PAS-melders. Dit zijn bedrijven die onder het Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen vergunning hoefden aan te vragen. Ze hoefden alleen te melden wat de berekende stikstofbelasting van hun activiteit op kwetsbare natuur was. Door de stikstofuitspraak van de Raad van State moeten PAS-melders alsnog een vergunning hebben. Het kabinet heeft de verantwoordelijkheid dat de PAS-melders een vergunning krijgen. Provincies moeten die vergunning (gaan) verlenen. Daar moet echter wel stikstofruimte voor zijn. En dat is de verantwoordelijkheid van het Rijk. Elke provincie heeft haar eigen lijst met PAS-melders. Provincies hebben er veel vragen over, waarbij ik ze adviseer. Het werken aan de oplossing van het stikstofprobleem is een complexe puzzel en vraagt om een lange adem. Ik probeer er vanuit mijn expertise mijn steentje aan bij te dragen.'

"Werken aan de oplossing van het stikstofprobleem vraagt om een lange adem."

"Het Landelijk Informatiepunt Stikstof beantwoordt maandelijks zo'n 350 vragen. Ook organiseren we vanuit onze campus kennisbijeenkomsten voor medewerkers van Rijk en provincies."

“We helpen vooral met vragen over uitvoering van richtlijnen voor vergunningverlening rondom stikstof.”

Pip van Aalst, consulent bij het Landelijk Informatiepunt Stikstof en Natura 2000:

‘Binnen het Landelijk Informatiepunt Stikstof hebben we een helpdesk en een campus. Met de helpdesk beantwoorden we vragen over stikstof en Natura 2000. Maandelijks zijn dat er zo’n 350. Die vragen krijgen we zowel telefonisch als schriftelijk binnen en komen van burgers, boeren, provinciemedewerkers, ‘groene’ adviesbureaus, maar ook van gemeenten of ministeries. Veel vragen gaan over het gebruik van AERIUS. Met deze rekentool kun je berekenen wat de uitstoot en te verwachten depositie van stikstof is bij bijvoorbeeld het aanleggen van een weg. De vragen gaan bijvoorbeeld over invoer van gegevens, maar ook over de uitkomsten die anders kunnen zijn dan verwacht. Provinciemedewerkers helpen we vooral met kennis over de uitvoering van richtlijnen voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. Met name het beoordelen van een vergunningaanvraag voor de eventuele stikstofuitstoot en nadelige effecten op Natura 2000-gebieden is ingewikkeld. Wij kunnen provincies helpen of doorverwijzen. Ook bij nieuwe ontwikkelingen in het stikstofdossier komen er veel vragen bij ons binnen. Bijvoorbeeld toen eind 2022 uit een uitspraak van de rechter bleek dat bouwbedrijven ook een vergunning nodig hebben voor uitstoot van stikstof tijdens bouwactiviteiten. We proberen iedere vraag naar tevredenheid af te handelen en mensen niet van het kastje naar de muur te sturen. Alle vragen en antwoorden worden goed geregistreerd zodat deze kennis bewaard blijft en we die ook weer verder kunnen delen met de provincies. Een ander onderdeel van het Informatiepunt is onze campus. Vanuit de campus organiseren we kennisbijeenkomsten voor medewerkers van Rijk en provincies. Ook die gaan over AERIUS, maar bijvoorbeeld ook over vergunningverlening rondom Natura 2000-gebieden.’