Advies over schade door grondwateronttrekking
De ACSG onderzoekt als onafhankelijke commissie de schade namens provincies
Door het onttrekken van water uit de bodem of door het infiltreren van water in de bodem, kan de grondwaterstand lager of hoger worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij winning van drinkwater, onttrekking van grondwater door de industrie en door bronbemalingen. Verlaging van de grondwaterstand door onttrekking van grondwater komt het meeste voor. Hierdoor ontstaat schade aan bijvoorbeeld land- en tuinbouwgewassen of gebouwen. De Adviescommissie Schade Grondwater (ACSG) is een onafhankelijke adviescommissie die namens de provincies de schade onderzoekt en hierover een advies uitbrengt. Het secretariaat van de ACSG is ondergebracht bij BIJ12 en biedt inhoudelijke en secretariële ondersteuning aan de commissie. In 2022 had de ACSG 33 schademeldingen in behandeling. De termijn waarbinnen een schademelding wordt afgehandeld varieert. Schade aan gebouwen is bijvoorbeeld sneller in kaart gebracht dan schade aan gewassen.
Saske Klerks, adviseur ACSG
Saske Klerks, adviseur ACSG:
'Door onttrekking van grondwater ontstaat soms schade aan gebouwen, maar ook aan landbouwgewassen. Ik hou me bezig met de laatste categorie voor heel Nederland, maar vooral in Overijssel, Gelderland en Noord-Brabant. Landbouwschades zijn complexe trajecten. Gemiddeld ben ik drie tot vijf jaar bezig met een zaak. Dat is lang, maar het gaat om grote oppervlakten, soms wel 1.500 hectare. Vaak wordt veldwerk verricht met honderden grondboringen. Een schademelding wordt meestal door een groep boeren ingediend, bijgestaan door LTO. Ze kloppen bij ons aan omdat hun gewassen minder goed groeien doordat er drinkwater gewonnen wordt. In een werkgroep, waarin alle belanghebbenden vertegenwoordigd zijn, bespreken we regelmatig het proces en de voortgang. De eerste stap van het schadeonderzoek is een analyse van de verlaging, vaak via een model. Daarna volgt een bodemkundig hydrologisch onderzoek door een extern bureau. Als de meet- en modelgegevens binnen zijn, bereken ik de totale schade en het schadebedrag per boer. Ze krijgen deze vergoeding jaarlijks uitgekeerd zolang de waterwinning voortduurt. Door de extreem droge zomers in de afgelopen jaren nam het aantal meldingen toe. Het is dan de vraag waardoor de schade precies is ontstaan. Droogteschade als gevolg van het klimaat komt niet voor vergoeding in aanmerking. Soms is het flink puzzelen om tot een goede oplossing te komen. Boeren nemen niet altijd genoegen met de uitkomst. Een veldbezoek met betrokkenen geeft vaak meer begrip. Met een aantal grondboringen kan ik de boeren dan met eigen ogen laten zien waarom op de ene plek meer schade is dan op de andere.'
“Soms is het flink puzzelen om tot een oplossing te komen.”
“Door de extreem droge zomers de afgelopen jaren nam het aantal meldingen toe. Het is dan de vraag waardoor de schade precies is ontstaan.”